Dày sừng nang lông

Dày sừng nang lông là gì?

Dày sừng nang lông (keratosis pilaris) là một vấn đề về da phổ biến, vô hại với biểu hiện là các mảng da khô ráp và nổi các sẩn nhỏ sẫm màu ở lỗ chân lông, thường là ở cánh tay, đùi, má hoặc mông. Các sẩn này thường không đau và không ngứa.

Dày sừng nang lông là vấn đề không thể chữa khỏi hay ngăn ngừa nhưng có thể điều trị bằng cách bôi kem dưỡng ẩm và một số loại thuốc để cải thiện tình trạng da. Dày sừng nang lông thường tự hết sau 30 tuổi.

Dấu hiệu, triệu chứng dày sừng nang lông

Bệnh dày sừng nang lông có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến nhất là ở trẻ nhỏ. Các dấu hiệu và triệu chứng gồm có:

• Da nổi nhiều sẩn nhỏ không đau ở các lỗ chân lông, thường  là ở trên cánh tay, đùi, má hoặc mông
• Da khô, thô ráp ở những vùng nổi sẩn
• Tình trạng thường trở nên nặng hơn vào mùa lạnh, không khí hanh khô
• Da sần sùi như da gà

Khi nào cần đi khám?

Bệnh dày sừng nang lông thường không cần thiết phải điều trị nhưng nếu cảm thấy vấn đề này gây mất thẩm mỹ thì có thể đi khám bác sĩ da liễu để được tư vấn.

Nguyên nhân gây dày sừng nang lông

Dày sừng nang lông xảy ra do sự tích tụ keratin (chất sừng) - một loại protein cứng có vai trò bảo vệ da khỏi các chất độc hại và nhiễm trùng. Keratin tích tụ gây bít tắc các nang lông, khiến cho da trở nên sần sùi, thô ráp.

Các chuyên gia vẫn chưa lý giải được nguyên nhân tại sao keratin lại tích tụ và gây dày sừng nang lông nhưng có khả năng tình trạng này có liên quan đến một bệnh di truyền hoặc các vấn đề về da khác như viêm da cơ địa (chàm hay eczema). Da khô sẽ làm cho bệnh dày sừng nang lông càng trở nên nặng hơn.

Biện pháp chẩn đoán

Chỉ bằng quan sát vùng da có vấn đề là bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh dày sừng nang lông và không cần thiết phải tiến hành bất kỳ một biện pháp kiểm tra phức tạp nào.

Điều trị dày sừng nang lông

Dày sừng nang lông thường tự khỏi nhưng có thể cải thiện tình trạng da bằng các biện pháp dưới đây. Trước hết nên thử bôi kem dưỡng ẩm, dùng các sản phẩm không kê đơn và các biện pháp tự chăm sóc da tại nhà khác. Nếu như không hiệu quả thì chuyển sang dùng sản phẩm kê đơn.

Các biện pháp tự chăm sóc da

Mặc dù các biện pháp dưới đây sẽ không loại bỏ được tình trạng dày sừng nang lông nhưng có thể cải thiện làn da. Lưu ý, trước khi sử dụng một sản phẩm mới thì nên thử lên một vùng da nhỏ ở bên trong cánh tay và theo dõi xem sản phẩm đó có gây phản ứng tiêu cực hay không.

• Sử dụng nước ấm và không tắm lâu: tắm lâu và tắm bằng nước nóng già sẽ làm mất đi lớp dầu - hàng rào bảo vệ tự nhiên của da. Mỗi lần chỉ nên tắm khoảng 10 phút và dùng nước ấm hoặc nước mát.
• Nhẹ nhàng với làn da: không sử dụng xà phòng chứa chất tẩy rửa mạnh và không chà xát trên da. Điều này sẽ gây kích ứng da và làm trầm trọng thêm tình trạng dày sừng nang lôn. Sau khi tắm, nhẹ nhàng dùng khăn bông thấm khô da.
• Dùng các sản phẩm tẩy da chết hóa học nồng độ thấp: bôi các sản phẩm có chứa urê, lactic acid, alpha hydroxy acid hoặc salicylic acid nồng độ thấp. Các thành phần này có tác dụng làm lỏng chất keo kết dính các tế bào da chết và loại bỏ các tế bào này khỏi bề mặt da, đồng thời giúp dưỡng ẩm và làm mềm mịn da. Sử dụng những sản phẩm này trước bước kem dưỡng ẩm. Các sản phẩm tẩy da chết hóa học có nhiều mức nồng độ thành phần hoạt tính. Sản phẩm nồng độ thấp có thể dễ dàng mua được tại các hiệu thuốc hoặc cửa hàng mỹ phẩm.
• Dưỡng ẩm da: sau khi tắm, hãy thoa kem dưỡng ngay khi da còn ẩm. Điều này giúp “khóa” độ ẩm lại trong da và làm giảm khô da. Nên chọn các loại kem dưỡng có kết cấu đặc và có thể bôi nhiều lần trong ngày ở những vùng da bị dày sừng.
• Sử dụng máy tạo độ ẩm: độ ẩm không khí thấp làm khô da và có thể khiến cho tình trạng dày sừng nang lông trở nên nặng hơn. Nên đặt máy tạo độ ẩm trong phòng khi thời tiết hanh khô để khắc phục vấn đề này
• Không mặc quần áo chật để giảm ma sát giữa da và quần áo.

Điều trị bằng các sản phẩm kê đơn

• Tẩy tế bào chết hóa học nồng độ cao: các sản phẩm tẩy da chết hóa học có chứa thành phần alpha hydroxyl acid (AHA), lactic acid, salicylic acid hoặc urê có tác dụng làm bong và loại bỏ tế bào chết trên da, ngoài ra còn giúp dưỡng ẩm và giúp da khô trở nên mềm mịn hơn. Sản phẩm có nồng độ thành phần hoạt tính cao sẽ có tác dụng mạnh hơn so với sản phẩm nồng độ thấp nhưng chỉ nên sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ. Khi đi khám, bác sĩ sẽ tư vấn về sản phẩm phù hợp và cách sử dụng để đảm bảo an toàn. Thành phần axit trong các sản phẩm tẩy da chết hóa học có thể gây mẩn đỏ, châm chích hoặc kích ứng da nên không được khuyến khích sử dụng cho trẻ nhỏ.
• Retinoid: các sản phẩm bôi da có chứa retinoid (một dạng vitamin A) có cơ chế hoạt động là thúc đẩy quá trình thay tế bào da và ngăn các nang lông bị bít tắc. Một số loại retinoid bôi tại chỗ phổ biến là tretinoin và tazarotene. Các sản phẩm này có thể gây kích ứng và làm khô da. Nồng độ càng cao thì càng dễ xảy ra tác dụng phụ. Phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú không nên sử dụng liệu pháp retinoid tại chỗ.

Những sản phẩm này cũng đều không thể điều trị khỏi hoàn toàn tình trạng dày sừng nang lông nhưng việc sử dụng thường xuyên có thể giúp cho da bớt sần sùi, thô ráp hơn. Tuy nhiên, một khi ngừng dùng thì vấn đề thường sẽ quay trở lại.