Không dung nạp rượu

Không dung nạp rượu là gì?

Không dung nạp rượu là tình trạng mà cơ thể có các phản ứng khó chịu sau khi uống rượu. Các dấu hiệu phổ biến nhất là nghẹt mũi và da đỏ bừng.

Không dung nạp rượu xảy ra do một vấn đề di truyền trong đó cơ thể không thể phân hủy rượu một cách hiệu quả. Cách duy nhất để ngăn ngừa những hiện tượng khó chịu này là không uống rượu.

Không dung nạp rượu không phải là một dạng dị ứng nhưng trong một số trường hợp, nguyên nhân thực sự gây ra các triệu chứng khó chịu giống như không dung nạp rượu là do phản ứng của cơ thể với một thành phần nào đó trong đồ uống có cồn, chẳng hạn như hóa chất, ngũ cốc hoặc chất bảo quản. Việc uống rượu cùng với một số loại thuốc hoặc chất kích thích cũng có thể gây ra phản ứng. 

Triệu chứng

Các triệu chứng thường gặp của chứng không dung nạp rượu hoặc phản ứng với các thành phần trong đồ uống có cồn:

• Đỏ mặt
• Da ửng đỏ, ngứa ngáy ở các bộ phận khác trên cơ thể
• Tái phát triệu chứng hen suyễn
• Chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi
• Tụt huyết áp
• Chóng mặt, nhức đầu
• Buồn nôn và nôn mửa
• Tiêu chảy
• Đau bụng

Khi nào cần đi khám?

Nếu chỉ bị không dung nạp rượu nhẹ hoặc phản ứng nhẹ với một số thành phần trong đồ uống có cồn có thể không cần phải đi khám. Các triệu chứng sẽ tự hết sau khi cơ thể đào thải rượu. Để không gặp phải vấn đề tương tự trong tương lai thì nên tránh uống rượu, uống ít đi hoặc tránh một số loại đồ uống có cồn nhất định.

Tuy nhiên, nếu có phản ứng nghiêm trọng thì cần đến bệnh viện ngay.

Nguyên nhân

Không dung nạp rượu xảy ra khi cơ thể không sản xuất các enzyme cần thiết để phân hủy (chuyển hóa) các chất độc trong rượu. Điều này là do một số đặc điểm di truyền và thường xảy ra chủ yếu ở người Châu Á.

Các thành phần thường có trong đồ uống có cồn, đặc biệt là trong bia hoặc rượu, cũng có thể là nguyên nhân gây ra phản ứng không dung nạp. Những thành phần này gồm có:

• Sulfite hoặc các chất bảo quản khác
• Hóa chất, ngũ cốc hoặc các thành phần khác
• Histamine - một sản phẩm phụ của quá trình lên men sản xuất bia

Trong một số trường hợp, tình trạng không dung nạp được kích hoạt bởi phản ứng dị ứng với một loại ngũ cốc, ví dụ như ngô, lúa mì hoặc lúa mạch hoặc với một thành phần khác trong đồ uống có cồn.

Đôi khi, triệu chứng khó chịu, đau đớn sau khi uống rượu là dấu hiệu của một bệnh lý nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như u lympho (ung thư hạch) Hodgkin.

Các yếu tố nguy cơ

Chứng không dung nạp rượu hoặc các phản ứng tiêu cực khác với đồ uống có cồn chủ yếu xảy ra ở những người:

• gốc châu á
• bị hen suyễn hoặc viêm mũi dị ứng
• bị dị ứng với ngũ cốc hoặc một số loại thực phẩm khác
• bị u lympho hodgkin

Biện pháp chẩn đoán

Sau khi hỏi về các triệu chứng, bác sĩ sẽ tiến hành các biện pháp chẩn đoán sau:

• Kiểm tra da để xem có dấu hiệu bị dị ứng hay không. Phản ứng dị ứng có thể khiến da bị mẩn đỏ, ngứa ngáy, nổi mụn nước,…
• Xét nghiệm máu để kiểm tra phản ứng của hệ miễn dịch với một chất nào đó bằng cách đo số lượng một loại kháng thể có tên là IgE (globulin miễn dịch E hay immunoglobulin E) trong máu.

Điều trị không dung nạp rượu

Cách duy nhất để tránh xảy ra các triệu chứng không dung nạp rượu hoặc phản ứng dị ứng là không uống rượu hoặc các loại đồ uống gây ra vấn đề. Nếu chỉ xảy ra phản ứng nhẹ thì có thể để các triệu chứng tự hết khi cơ thể đào thải độc tố trong rượu hoặc dùng thuốc kháng histamine để làm giảm các triệu chứng. Nếu có các triệu chứng nghiêm trọng thì cần đến bệnh viện để bác sĩ chỉ định phương pháp điều trị thích hợp.

Biến chứng

Tùy thuộc vào nguyên nhân mà chứng không dung nạp rượu hoặc các phản ứng tiêu cực khác với đồ uống có cồn có thể dẫn đến các biến chứng như:

• Đau nửa đầu: uống rượu có thể gây ra chứng đau nửa đầu ở một số người, có thể do histamine trong một số đồ uống có cồn. Hệ miễn dịch cũng giải phóng histamine khi xảy ra phản ứng dị ứng.
• Phản ứng dị ứng nghiêm trọng: trong một số trường hợp, phản ứng dị ứng có thể đe dọa tính mạng (phản vệ) và cần được điều trị khẩn cấp.

Phòng ngừa

Cách duy nhất để ngăn ngừa các phản ứng tiêu cực với rượu hoặc các loại đồ uống có cồn khác là tránh xa những đồ uống này.

Đọc nhãn dán trên đồ uống để biết sản phẩm đó có chứa các thành phần gây ra phản ứng hay không, chẳng hạn như sulfite hoặc một số loại ngũ cốc.