Chu kỳ kinh nguyệt: Thế nào là bình thường? Thế nào là không bình thường?

Bạn có nhớ kỳ kinh nguyệt trước bắt đầu khi nào và kéo dài bao lâu không? Nếu như không nhớ thì đã đến lúc bạn nên bắt đầu chú ý hơn đến “ngày đèn đỏ” hàng tháng của mình

Theo dõi chu kỳ kinh nguyệt sẽ giúp bạn biết được những điều bình thường đối với mình, thời gian rụng trứng và phát hiện những thay đổi không bình thường, chẳng hạn như trễ kinh hoặc ra máu ngoài kỳ kinh. Mặc dù chu kỳ kinh nguyệt thi thoảng sẽ không đều và đa phần không phải điều gì nghiêm trọng nhưng đôi khi đó lại là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề sức khỏe.

Chu kỳ kinh nguyệt là gì?

Chu kỳ kinh nguyệt gồm có một loạt các thay đổi mà cơ thể người phụ nữ phải trải qua hàng tháng để chuẩn bị cho việc mang thai. Mỗi tháng, một trong hai buồng trứng phóng đi một trứng trưởng thành. Quá trình này được gọi là rụng trứng. Đồng thời, nồng độ các nội tiết tố trong cơ thể cũng thay đổi, làm cho niêm mạc tử cung dày lên để sẵn sàng cho trứng sau thụ tinh bám vào và làm tổ. Nếu sự rụng trứng diễn ra và trứng không được thụ tinh thì lớp niêm mạc này sẽ bong ra và đi ra ngoài qua âm đạo cùng với máu, tạo thành kinh nguyệt.

Thế nào là bình thường?

Chu kỳ kinh nguyệt được tính từ ngày đầu tiên của kỳ kinh này đến ngày đầu tiên của kỳ kinh kế tiếp và chu kỳ của mỗi một phụ nữ là khác nhau. Chu kỳ kinh nguyệt thường kéo dài từ 21 đến 35 ngày và mỗi lần hành kinh kéo dài từ 3 đến 7 ngày. Trong vài năm đầu tiên có kinh nguyệt, chu kỳ kinh thường dài hơn bình thường và không đều, sau đó sẽ rút ngắn lại và trở nên đều đặn hơn theo thời gian.

Độ dài chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng có thể giống nhau hoặc chênh lệch một vài ngày. Kinh nguyệt có thể ra nhiều hoặc ít, đau hoặc không đau, chỉ kéo dài 2, 3 ngày hoặc lên đến 7 ngày. Tóm lại, định nghĩa “chu kỳ kinh nguyệt bình thường” ở mỗi người là khác nhau nhưng miễn là không thay đổi nhiều mỗi tháng thì đều được coi là bình thường.

Lưu ý, việc sử dụng một số biện pháp tránh thai, chẳng hạn như thuốc tránh thai kéo dài chu kỳ và vòng tránh thai (IUD), sẽ làm thay đổi chu kỳ kinh nguyệt.

Khi gần đến tuổi mãn kinh, chu kỳ kinh nguyệt sẽ lại trở nên thất thường. Tuy nhiên, vì nguy cơ ung thư tử cung sẽ tăng lên khi phụ nữ có tuổi nên cần đi khám nếu nhận thấy hiện tượng ra máu bất thường trong thời kỳ mãn kinh.

Làm thế nào để theo dõi chu kỳ kinh nguyệt?

Để biết chu kỳ kinh nguyệt của mình có bình thường hay không thì cách duy nhất là phải theo dõi. Bạn có thể đánh dấu trên lịch hoặc dùng ứng dụng điện thoại. Hãy ghi lại ngày bắt đầu có kinh nguyệt trong vài tháng liên tiếp để xác định mức độ đều đặn của các kỳ kinh.

Nếu như lo lắng về chu kỳ kinh của mình thì hàng tháng hãy ghi chú những thông tin sau đây:

• Ngày cuối: Kinh nguyệt thường kéo dài bao lâu? Lần có kinh gần nhất dài hơn hay ngắn hơn bình thường?
• Lượng máu kinh: Ngoài thời gian, bạn cũng nên ghi lại mức độ ra máu. Kinh nguyệt gần đây ra nhiều hay ít hơn bình thường? Bạn cần thay băng vệ sinh bao lâu một lần? Kích thước các cục máu đông ra sao?
• Ra máu bất thường: Bạn có bị ra máu ngoài kỳ kinh không?
• Đau đớn: Nên theo dõi cả hiện tượng đau bụng trước và trong thời gian hành kinh. Cảm giác đau có nặng hơn bình thường không?
• Các thay đổi khác: Bạn có nhận thấy bất kỳ thay đổi nào về tâm trạng hoặc hành vi vào kỳ kinh không? Có điều gì mới xảy ra gần đây mà bạn nghi là nguyên nhân gây ra những thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt không?

Nguyên nhân khiến chu kỳ kinh nguyệt bất thường

Chu kỳ kinh nguyệt bất thường có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên, gồm có:

• Mang thai hoặc cho con bú: Chậm kinh là một dấu hiệu sớm của mang thai. Những phụ nữ cho con bú thường có kinh nguyệt trở lại muộn hơn sau khi sinh.
• Rối loạn ăn uống, giảm cân quá mức hoặc tập thể dục quá nặng: Rối loạn ăn uống chẳng hạn như chứng chán ăn tâm thần, các phương pháp giảm cân quá khắc nghiệt và tập thể dục quá nặng đều có thể làm gián đoạn chu kỳ kinh nguyệt.
• Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS): Những phụ nữ mắc chứng bệnh này thường có kinh nguyệt không đều và buồng trứng to ra, hình thành các túi nhỏ chứa dịch (được gọi là nang). Hội chứng buồng trứng đa nang xảy ra do sự mất cân bằng nội tiết tố, nồng độ nội tiết tố nam trong cơ thể quá cao.
• Suy buồng trứng sớm: Suy buồng trứng sớm hay còn được gọi là suy buồng trứng nguyên phát là tình trạng mà chức năng buồng trứng bị suy giảm trước tuổi 40. Những phụ nữ bị suy buồng trứng sớm thường có kinh nguyệt thất thường trong nhiều năm trước khi dừng hẳn.
• Bệnh viêm vùng chậu: Tình trạng nhiễm trùng xảy ra ở tử cung, buồng trứng hoặc ống dẫn trứng, gây kinh nguyệt không đều hoặc chảy máu âm đạo bất thường.
• U xơ tử cung: U xơ tử cung là những khối u lành (không phải ung thư) nhưng có thể khiến kinh nguyệt ra nhiều và kéo dài.

Cần làm gì để ngăn ngừa kinh nguyệt bất thường?

Ở nhiều phụ nữ, sử dụng thuốc tránh thai có thể giúp điều hòa chu kỳ kinh nguyệt. Nếu nguyên nhân khiến cho kinh nguyệt trở nên bất thường là do một vấn đề tiềm ẩn, chẳng hạn như rối loạn ăn uống thì sẽ cần giải quyết vấn đề đó để kinh nguyệt trở lại bình thường. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, kinh nguyệt bất thường là điều không thể ngăn ngừa được.

Ngoài ra, hãy đi khám bác sĩ sản phụ khoa nếu như:

• Kinh nguyệt ngừng quá 90 ngày nhưng không phải mang thai
• Kinh nguyệt đột ngột trở nên thất thường sau một thời gian đều đặn
• Kinh nguyệt kéo dài quá 7 ngày
• Ra máu nhiều hơn bình thường
• Chu kỳ kinh nguyệt dưới 21 ngày hoặc trên 35 ngày
• Bị ra máu giữa chu kỳ kinh nguyệt
• Bị đau đớn dữ dội vào kỳ kinh
• Đột nhiên bị sốt và cảm thấy chóng mặt, buồn nôn khi sử dụng tampon