Tiểu đường tuýp 1
Vai trò của insulin
Insulin là một hormon giúp chuyển đường, hoặc glucose vào mô của cơ thể. Các tế bào sử dụng nó làm nhiên liệu.
Các tế bào beta bị tổn thương trong bệnh tiểu đường tuýp 1 làm cho quá trình này bị ngừng lại. Glucose không di chuyển vào tế bào của bạn bởi vì không có insulin. Thay vào đó, glucose tích tụ trong máu và các tế bào chết đói. Điều này gây ra lượng đường trong máu cao, có thể dẫn đến:
Mất nước. Khi có thêm đường trong máu, bạn đi tiểu nhiều hơn. Đó là cách để cơ thể bạn đào thải nó. Một lượng lớn nước đi ra ngoài với nước tiểu, khiến cơ thể bị khô.
Giảm cân. Do đường huyết thoát ra cùng nước tiểu, nên nhiều người bị giảm cân. Mất nước cũng đóng góp một phần.
Bệnh nhiễm toan tăng keton do tiểu đường (DKA). Nếu cơ thể bạn không thể có đủ glucose để làm nhiên liệu, nó sẽ phá vỡ các tế bào mỡ. Điều này tạo ra các hóa chất được gọi là keton. Gan của bạn giải phóng đường nó lưu trữ để giúp đỡ. Nhưng cơ thể của bạn không thể sử dụng nó mà không có insulin, do đó nó tích tụ trong máu của bạn, cùng với xeton axit. Sự kết hợp của thêm glucose, mất nước, và tích tụ acid được gọi là "ketoacidosis" và có thể đe doạ đến tính mạng nếu không được điều trị ngay.
Tổn thương cơ thể. Theo thời gian, lượng đường trong máu cao có thể gây hại cho thần kinh và các mạch máu nhỏ trong mắt, thận và tim. Chúng cũng có thể làm bạn tăng nguy cơ bị cứng động mạch, hoặc xơ vữa động mạch, có thể dẫn đến các cơn nhồi máu cơ tim và tai biến mạch máu não.
Đối tượng mắc tiểu đường tuýp 1
Nó rất hiếm. Chỉ có khoảng 5% người mắc bệnh tiểu đường tuýp 1. Bệnh phổ biến hơn ở người da trắng hơn người Mỹ gốc Phi. Bệnh đái tháo đường tuýp 1 ảnh hưởng đến nam giới và phụ nữ như nhau. Mặc dù bệnh thường bắt đầu ở người dưới 20 tuổi, nhưng nó có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi.
Nguyên nhân gây ra tiểu đường tuýp 1 là gì?
Các bác sĩ không biết tất cả những nguyên nhân dẫn đến bệnh tiểu đường tuýp 1. Nhưng họ biết gen của bạn đóng một vai trò.
Họ cũng biết rằng bệnh tiểu đường tuýp 1 có thể xảy ra khi một thứ gì đó trong môi trường, chẳng hạn một loại virút. Hầu hết những người bị tiểu đường tuýp 1 đều có dấu hiệu của cuộc tấn công này, được gọi là tự kháng thể. Chúng hiện diện trong hầu hết những người có bệnh lý khi lượng đường trong máu cao.
Đái tháo đường tuýp 1 có thể xảy ra cùng với các bệnh tự miễn dịch khác, như bệnh Grave hay bạch biến.
Các triệu chứng như thế nào?
Các triệu chứng có thể trở nên trầm trọng, bao gồm:
- Khát nhiều
- Đói nhanh (nhất là sau khi ăn)
- Khô miệng
- Buồn nôn và ói mửa
- Đau bụng
- Thường xuyên đi tiểu
- Giảm cân không rõ nguyên nhân (mặc dù bạn đang ăn và cảm thấy đói)
- Mệt mỏi (cảm giác yếu, mệt mỏi)
- Mắt mờ, giảm thị lực
- Hơi thở nặng, khó thở (bác sĩ sẽ gọi là kiểu thở Kussmaul)
- Thường xuyên nhiễm trùng da, đường tiết niệu và âm đạo.
Dấu hiệu trường hợp khẩn cấp với bệnh tiểu đường týp 1 bao gồm:
- Run
- Hơi thở nhanh
- Hơi thở có mùi trái cây
- Đau bụng
- Mất ý thức (hiếm)
Chẩn đoán tiểu đường tuýp 1
Nếu bác sĩ nghĩ rằng bạn bị đái tháo đường tuýp 1, bác sĩ sẽ kiểm tra lượng đường trong máu của bạn. Bạn cũng có thể làm các xét nghiệm nước tiểu để kiểm tra glucoza hoặc các hóa chất mà cơ thể tạo ra khi không có đủ insulin.
Hiện tại không có cách nào để ngăn ngừa bệnh tiểu đường tuýp 1.
Điều trị tiểu đường tuýp 1
Nhiều người mắc bệnh tiểu đường tuýp 1 sống lâu, khỏe mạnh. Chìa khóa cho sức khoẻ là giữ mức đường trong máu trong phạm vi khuyến cáo. Bạn sẽ cần kiểm tra thường xuyên và điều chỉnh insulin, thực phẩm và các hoạt động để giúp ích.
Tất cả những người bị tiểu đường tuýp 1 đều phải tiêm insulin để kiểm soát lượng đường trong máu của họ.
Khi bác sĩ nói về insulin, họ sẽ đề cập đến ba điều chính:
- "Thời gian bắt đầu tác dụng" là khoảng thời gian trước khi nó đến gần dòng máu của bạn và bắt đầu hạ đường huyết.
- "Thời gian để nồng độ insulin đạt đỉnh" là thời gian insulin đang làm việc nhiều nhất trong việc giảm lượng đường trong máu.
- "Thời gian kéo dài tác dụng" là bao lâu nó vẫn hoạt động sau khi bắt đầu.
Một số loại insulin có sẵn.
- Tác dụng nhanh bắt đầu hoạt động trong khoảng 15 phút. Nó đạt đỉnh khoảng 1 giờ sau khi bạn nhận được nó và tiếp tục hoạt động trong 2 đến 4 giờ.
- Tác dụng thường xuyên hoặc ngắn hạn sẽ được làm việc trong khoảng 30 phút. Đạt đỉnh sau 2 đến 3 giờ và kéo dài tác dụng trong 3 đến 6 giờ.
- Tác dụng trung bình sẽ không xâm nhập vào máu trong 2-4 giờ sau khi tiêm. Nó cao điểm từ 4 đến 12 giờ và hoạt động trong 12 đến 18 giờ.
- Tác dụng kéo dài mất vài giờ để vào cơ thể bạn và kéo dài trong khoảng 24 giờ.
Bác sĩ có thể bắt đầu bạn với hai mũi tiêm một ngày với hai loại insulin khác nhau. Bạn có thể tiến tới ba hoặc bốn lần tiêm mỗi ngày.
Hầu hết insulin được đựng trong lọ thủy tinh. Bạn rút insulin bằng 1 ống kim tiêm và tiêm cho mình. Một số loại bây giờ đi kèm với một cây bút đã được nạp insulin trước. Ngoài ra còn có loại hít hoặc bơm. Bác sĩ sẽ giúp bạn chọn loại và phương pháp phân phối insulin tốt nhất cho bạn.
Thay đổi lối sống
Tập thể dục là một phần quan trọng trong điều trị bệnh tiểu đường tuýp 1. Nhưng không chỉ đơn giản như đi ra ngoài để chạy. Bạn phải cân bằng liều insulin và thức ăn bạn ăn vào bất kỳ hoạt động nào, thậm chí cả những việc đơn giản quanh nhà và sân vườn.
Kiến thức là sức mạnh. Kiểm tra lượng đường trong máu trước, trong, sau một hoạt động để tìm hiểu xem nó ảnh hưởng đến bạn như thế nào. Một số điều sẽ làm tăng lượng đường máu nhưng 1 số khác sẽ không. Bạn có thể giảm lượng insulin hoặc ăn 1 lượng nhỏ carbs để tránh đường huyết giảm quá nhiều.
Nếu kết quả kiểm tra lượng đường huyết cao, hãy kiểm tra acid xeton. Nếu chỉ số ổn thì bạn có thể tiếp tục tập luyện. Nếu cao, hãy bỏ qua bài tập.
Bạn cũng cần hiểu thức ăn ảnh hưởng như thế nào đến lượng đường trong máu của bạn. Một khi bạn biết được vai trò của carbs, chất béo, và protein, bạn có thể xây dựng một kế hoạch ăn uống lành mạnh giúp duy trì nồng độ đường huyết trong phạm vi cho phép. Một chuyên gia dinh dưỡng có thể giúp bạn bắt đầu.
Điều gì xảy ra nếu không điều trị?
Nếu bạn không kiểm soát bệnh tiểu đường tuýp 1 thì bạn có thể tự quyết định cho những vấn đề nghiêm trọng hoặc đe dọa đến mạng sống:
Bệnh võng mạc. Vấn đề mắt này xảy ra ở khoảng 80% người lớn bị tiểu đường tuýp 1 trong hơn 15 năm. Bệnh võng mạc hiếm khi xảy ra trước tuổi dậy thì dù bạn mắc bệnh bao lâu chăng nữa. Để ngăn ngừa nó - và giữ cho mắt của bạn - hãy kiểm soát tốt lượng đường trong máu, huyết áp, cholesterol, và triglycerides
Thận hư. Khoảng 20% đến 30% số người mắc bệnh tiểu đường tuýp 1 mắc phải các bệnh về thận. Các cơ hội phát triển bệnh thận theo thời gian. Nó có thể xuất hiện nhiều nhất từ 15 đến 25 năm sau khi bệnh tiểu đường xuất hiện, có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng khác như suy thận và bệnh tim.
Tuần hoàn máu kém và tổn thương dây thần kinh, dẫn đến thiếu sự cung cấp máu cho đôi chân. Điều này làm tăng nguy cơ chấn thương và các vết loét, vết thương chậm lành. Thậm chí bạn có thể bị cụt 1 chân. Tổn thương dây thần kinh cũng có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa như buồn nôn, nôn mửa, và tiêu chảy.
Nguồn: WebMD
Ý kiến bạn đọc
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn