Tiểu đường tuýp 2 và giấc ngủ

Theo Tổ chức Ngủ Quốc Gia (Mỹ), 63% người trưởng thành ở Mỹ không có đủ giấc ngủ cần thiết để có sức khoẻ, an toàn và hiệu quả tối ưu.

Có một số nguyên nhân gây ra vấn đề về giấc ngủ cho người bị tiểu đường tuýp 2, bao gồm chứng ngưng thở tắc nghẽn, đau hoặc khó chịu, hội chứng lo âu không ngủ, nhu cầu đi vệ sinh và các vấn đề khác liên quan đến bệnh đái tháo đường tuýp 2.

Vấn đề về giấc ngủ và bệnh tiểu đường tuýp 2

Chứng ngưng thở khi ngủ

Các giai đoạn ngừng thở được gọi là ngưng thở, gây ra bởi tắc nghẽn đường thở trên. Các cơn ngưng thở có thể bị gián đoạn bởi sự kích thích ngắn ngủi không đánh thức bạn hoàn toàn - bạn thường thậm chí không nhận ra rằng giấc ngủ của bạn đã bị quấy rầy. Tuy nhiên, nếu giấc ngủ của bạn được đo trong phòng thí nghiệm ngủ, các kỹ thuật viên sẽ ghi nhận những thay đổi trong các sóng não đặc trưng của sự đánh thức.

Ngưng thở khi ngủ gây ra lượng oxy thấp trong máu bởi vì sự tắc nghẽn ngăn không khí vào phổi. Mức oxy thấp cũng ảnh hưởng đến chức năng não và tim. Có đến hai phần ba số người bị ngưng thở khi ngủ là thừa cân.

Ngưng thở khi ngủ làm thay đổi chu trình ngủ và các giai đoạn của giấc ngủ. Một số nghiên cứu đã liên kết các giai đoạn ngủ thay đổi với sự giảm hormon tăng trưởng - loại đóng vai trò quan trọng trong thành phần cơ thể như cơ thể chất béo, cơ và chất béo trong bụng. Các nhà nghiên cứu đã tìm ra mối liên quan giữa ngưng thở khi ngủ và sự phát triển của bệnh tiểu đường và sự đề kháng insulin.

Bệnh lý thần kinh ngoại biên

Bệnh thần kinh ngoại biên, hoặc tổn thương dây thần kinh ở chân và bàn chân, là một nguyên nhân gây gián đoạn giấc ngủ. Tổn thương dây thần kinh này có thể gây mất cảm giác ở bàn chân hoặc các triệu chứng như ngứa ran, tê, nóng và đau.

Hội chứng chân không yên khi ngủ (Restless Legs Syndrome)

Hội chứng chân không chân là rối loạn giấc ngủ đặc biệt gây ra sự thúc giục dữ dội, thường không thể cưỡng lại để di chuyển chân của bạn. Rối loạn giấc ngủ này thường kèm theo các cảm giác khác ở chân như ngứa ran, kéo căng, hoặc đau, làm cho bạn khó ngủ hoặc ngủ gật.

Hạ đường huyết và tăng đường huyết

Cả hạ đường huyết (đường trong máu thấp) và tăng đường huyết (đường trong máu cao) có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ ở những người mắc bệnh tiểu đường. Hạ đường huyết có thể xảy ra khi bạn không ăn nhiều giờ, chẳng hạn như qua đêm, hoặc nếu bạn dùng quá nhiều insulin hoặc thuốc khác. Tăng đường huyết xảy ra khi mức đường tăng lên trên mức bình thường. Điều này có thể xảy ra sau khi ăn quá nhiều calo, thiếu thuốc, hoặc bị ốm. Cảm xúc căng thẳng cũng có thể làm cho lượng đường trong máu tăng lên.

Béo phì

Béo phì, hoặc thừa chất béo, thường liên quan đến ngáy ngủ, ngưng thở khi ngủ, và rối loạn giấc ngủ. Béo phì làm tăng nguy cơ ngưng thở khi ngủ, bệnh tiểu đường tuýp 2, bệnh tim, cao huyết áp, viêm khớp và tai biến mạch máu não.

Các vấn đề về giấc ngủ được chẩn đoán như thế nào?

Bác sĩ sẽ hỏi về kiểu ngủ của bạn, bao gồm việc gặp khó khăn khi ngủ hay ngủ gật, buồn ngủ trong ngày, khó thở khi ngủ (bao gồm ngáy ngủ), đau chân, hoặc di chuyển hoặc đá chân khi ngủ .

Bác sĩ có thể giới thiệu bạn đến một chuyên gia về giấc ngủ có thể thực hiện một nghiên cứu về giấc ngủ đặc biệt được gọi là đa ký giấc ngủ (polysomnogram) để đo hoạt động trong lúc ngủ. Các kết quả của nghiên cứu về giấc ngủ có thể giúp bác sĩ thực hiện chẩn đoán chính xác và đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả, an toàn.

Các vấn đề về giấc ngủ được điều trị như thế nào trong bệnh tiểu đường tuýp 2?

Có một số phương pháp điều trị cho các vấn đề về giấc ngủ ở những người mắc bệnh tiểu đường, tùy thuộc vào bệnh lý:

Chứng ngưng thở lúc ngủ

Nếu bạn được chẩn đoán mắc chứng ngưng thở khi ngủ, bác sĩ có thể khuyên bạn giảm cân để giúp bạn thở dễ dàng hơn.

Một cách điều trị tiềm năng khác là thở áp suất dương liên tục (CPAP). Với CPAP, bệnh nhân đeo mặt nạ trên mũi và / hoặc miệng của họ. Một máy thổi không khí tạo ra không khí thông qua mũi và / hoặc miệng. Áp suất không khí được điều chỉnh để nó chỉ đủ để ngăn ngừa các mô đường thở trên bị sụp đổ trong khi ngủ. Áp suất không đổi và liên tục. CPAP ngăn ngừa sự đóng cửa của đường thở trong khi sử dụng, nhưng các cơn ngưng thở trở lại khi CPAP dừng lại hoặc sử dụng không đúng cách.

Bệnh lý thần kinh ngoại biên

Để điều trị cơn đau thần kinh ngoại vi, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau đơn giản như aspirin hoặc ibuprofen, thuốc chống trầm cảm như amitriptyline, hoặc thuốc chống co giật như Neurontin, Topamax hoặc Gabitril. Các phương pháp điều trị khác bao gồm Lyrica, tiêm lidocaine, hoặc các loại kem như capsaicin.

Hội chứng chân không yên khi ngủ

Các loại thuốc khác nhau được sử dụng để điều trị hội chứng chân không yên khi ngủ, bao gồm các tác nhân dopamine, thuốc ngủ, thuốc chống co giật và thuốc giảm đau. Bác sĩ cũng có thể kê đơn bổ sung chất sắt nếu bạn có nồng độ chất sắt thấp.

Ngoài ra còn có một số loại thuốc điều trị mất ngủ, bao gồm:

• Thuốc không kê toa như kháng histamin bao gồm cả diphenhydramine (như Benadryl). Những loại thuốc này nên được sử dụng trong thời gian ngắn và kết hợp với những thay đổi trong thói quen ngủ.
• Các loại thuốc được sử dụng để điều trị các vấn đề về giấc ngủ như Ambien, Belsomra, Sonata và Lunesta.
• Benzodiazepine, thuốc hoạt động trên não và thần kinh để tạo ra hiệu quả làm dịu, bao gồm Valium, Ativan, và Xanax.
• Thuốc chống trầm cảm như Serzone.

Cải thiện giấc ngủ bằng cách nào?

Ngoài các loại thuốc, các đề xuất để cải thiện giấc ngủ là:

• Tìm hiểu kỹ thuật thư giãn và thở.
• Nghe CD thư giãn hoặc âm thanh tự nhiên.
• Tập thể dục thường xuyên, không muộn hơn vài giờ trước khi đi ngủ.
• Không sử dụng caffein, rượu, hoặc nicotin vào buổi tối.
• Ra khỏi giường và làm gì đó trong phòng khác khi bạn không thể ngủ. Quay lại giường khi bạn cảm thấy buồn ngủ.
• Sử dụng giường ngủ chỉ để ngủ và hoạt động tình dục. Đừng nằm trên giường để xem TV hoặc đọc sách.

Có những mối liên kết nào khác giữa giấc ngủ và bệnh tiểu đường tuýp 2?

Theo một số nghiên cứu, những người có thói quen ngủ không tốt có nguy cơ bị thừa cân hoặc béo phì và đang phát triển tiểu đường tuýp 2. Việc thiếu ngủ triền miên có thể dẫn đến sự đề kháng insulin, có thể dẫn đến lượng đường trong máu và bệnh tiểu đường cao.

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng tình trạng thiếu ngủ trầm trọng có thể ảnh hưởng đến các hormon (chất nội tiết) kiểm soát sự thèm ăn. Ví dụ, những phát hiện gần đây liên quan đến giấc ngủ không phù hợp với nồng độ hormon leptin thấp - 1 hormon giúp kiểm soát sự trao đổi chất của carbohydrate. Nồng đọ leptin thấp đã chỉ ra nhu cầu carbohydrate của cơ thể không phụ thuộc vào lượng calo tiêu thụ.