Thuốc chống đông máu Pradaxa và những điều cần biết

2 nghiên cứu gần đây sau khi được xem xét bởi tạp chí BMJ đã được xuất bản vào tháng 07 cho thấy, xét nghiệm máu thường xuyên hơn hơn khi dùng Pradaxa có thể ngăn chặn được các vấn đề xuất huyết nghiêm trọng.

Khi Pradaxa được FDA chấp thuận vào năm 2010 để ngăn ngừa tai biến mạch máu não ở những người có nguy cơ cao, một đặc điểm bán hàng chính là nó không đòi hỏi phải xét nghiệm máu thường xuyên như warfarin (Coumadin, Jantoven).

Tờ WebMD giải thích thêm cùng với các chuyên gia và nhà sản xuất của Pradaxa - Boehringer Ingelheim.

Trong một nghiên cứu được công bố vào ngày 30/10 trên tạp chí Circulation, các nhà nghiên cứu đã xem xét 134.000 bệnh nhân, tất cả đều thuộc chương trình Medicare đã dùng Pradaxa hoặc warfarin để chữa bệnh rung nhĩ - một vấn đề về nhịp tim làm tăng nguy cơ đột quỵ.

Họ phát hiện ra rằng Pradaxa có liên quan đến nguy cơ tai biến mạch máu não do thiếu máu cục bộ (trong đó động mạch dẫn đến não bị tắc nghẽn), xuất huyết trong não và tử vong, so với warfarin. Nhưng nó tăng nguy cơ xuất huyết dạ dày hoặc xuất huyết não. Nguy cơ cao hơn ở những bệnh nhân được điều trị bằng Pradaxa với liều lượng 150 miligam hai lần một ngày. Liều lượng 75mg 2 lần một ngày tương đương với warfarin về ưu và nhược điểm, ngoại trừ Pradaxa có nguy cơ xuất huyết trong não thấp hơn warfarin.

Trong một nghiên cứu khác được công bố trực tuyến vào ngày 03/11 trên tạp chí JAMA Internal Medicine, các nhà nghiên cứu đã so sánh việc sử dụng Pradaxa ở hơn 1.300 bệnh nhân và warfarin trong hơn 8.000 bệnh nhân trong chương trình Medicare để xác định nguy cơ chảy máu như là một phản ứng phụ.

Trong khi 9% nhóm Pradaxa bị chảy máu nặng, thì chỉ có 5,9% nhóm warfarin. Nguy cơ xuất huyết não cao hơn ở những người sử dụng warfarin. Những người dùng Pradaxa có nguy cơ bị chảy máu nhiều và xuất huyết tiêu hóa. Nguy cơ này đặc biệt cao đối với những người bị bệnh thận mãn tính và người Mỹ gốc Phi.

Nhà sản xuất Pradaxa nói gì?

Trong một tuyên bố của Boehringer Ingelheim Pharmaceuticals, hãng sản xuất này nói rằng “Những nghiên cứu thực tế rất quan trọng để hỗ trợ hiểu rõ về độ an toàn và hiệu quả của các loại thuốc được chấp thuận sử dụng trong chữa bệnh lâm sàng thông thường”.

Tuyên bố này cũng chỉ ra rằng, tuyên bố chấp thuận của FDA ban hành sau khi thực hiện nghiên cứu này và lưu ý rằng Pradaxa vẫn được coi là có nhiều lợi ích hơn rủi ro và không có bất kỳ thay đổi nào được thực hiện trong các khuyến nghị sử dụng hoặc trong các nhãn dán hướng dẫn của nó.

Các chuyên gia nói gì về những phát hiện này?

Cả hai nghiên cứu mới đều là nghiên cứu quan sát, vì vậy so với những thử nghiệm lâm sàng chúng vẫn có những hạn chế đi kèm, Rita Redberg cho biết. Bà là một giáo sư y khoa tại Đại học California, San Francisco và là biên tập viên của JAMA Internal Medicine. Theo bà, khi xem xét những phát hiện từ cả các thử nghiệm lâm sàng và các nghiên cứu quan sát mới, bà nghĩ rằng “tỉ lệ nguy cơ – lợi ích chung tốt hơn so với warfarin”.

Mặc dù bà hiểu rằng các bệnh nhân thích sự thuận tiện khi không phải xét nghiệm máu thường xuyên trong các loại thuốc mới hơn so với khi họ dùng warfarin nhưng bà nói “tôi rất lo ngại về nguy cơ chảy máu với các chất chống đông máu đường uống mới hơn và tình trạng không có chất đảo ngược nào (để đẩy lùi tình trạng xuất huyết quá mức)”. Bà ấy đang nói về ba loại thuốc uống mới, bao gồm Xarelto (rivaroxaban) và Eliquis (apixaban), mặc dù các nghiên cứu gần đây tập trung vào Pradaxa.

Trong những hướng dẫn mới về cách kiểm soát tình trạng rung nhĩ được phát hành tháng 3/2014 của Trường Tim Mạch Hoa Kỳ, Hiệp hội Tim Mạch Hoa Kỳ và Hiệp hội về Nhịp Tim, phối hợp với Hiệp hội Phẫu thuật Lồng ngực, cả ba loại thuốc mới đều được hướng dẫn lựa chọn với các ưu và nhược điểm. Lợi ích và nguy cơ đôi khi khác nhau tùy theo liều lượng, theo hướng dẫn cho biết.

Các hướng dẫn chỉ ra rằng việc quyết định sử dụng dụng warfarin hay các thuốc giảm loãng máu mới nên dựa trên các yếu tố lâm sàng, sự ưu tiên và chi phí của bệnh nhân, cũng như các yếu tố khác. Nếu ai đó đang dùng warfarin và có hiệu quả tốt thì không cần phải chuyển đổi theo hướng dẫn.

Những người sử dụng Pradaxa nên hỏi bác sĩ về những rủi ro và lợi ích của chúng. Nếu bạn sử dụng thuốc chống đông máu thì đừng ngừng uống khi chưa nói chuyện với bác sĩ vì ngừng đột ngột có thể gây đột quỵ.

Những vấn đề quan trọng khác cần biết về Pradaxa so với warfarin?

Cả hai loại thuốc này đều được kê đơn cho người bệnh bị rung nhĩ. Theo FDA, hiện có hơn 3 triệu người Mỹ bị căn bệnh này. Các loại thuốc này cũng được sử dụng để điều trị tình trạng huyết khối tĩnh mạch sâu, hoặc huyết khối trong tĩnh mạch, mặc dù chúng không được chấp thuận cho mục đích đó.

Các chất làm loãng máu hoạt động để ngăn chặn tai biến mạch máu não bằng cách giữ máu đủ loãng để ngăn chặn hình thành huyết khối. Tuy nhiên nếu máu trở nên quá loãng có thể dẫn đến nguy cơ bị chảy máu nghiêm trọng.

Theo FDA, Pradaxa - cũng như Xarelto (rivaroxaban) và Eliquis (apixaban) - đã được phát hiện có khả năng ngăn ngừa đột quỵ ở mức bằng hoặc tốt hơn warfarin. Những loại thuốc này đã được phê duyệt dựa trên các thử nghiệm lâm sàng trên hơn 50.000 bệnh nhân, theo FDA.

Boehringer Ingelheim cho biết, hơn 850.000 bệnh nhân đã được kê đơn Pradaxa kể từ khi được phê duyệt.

Một liều tiêu chuẩn Pradaxa tốn chi phí khoảng 300 USD cho một tháng, so với 4USD một tháng đối với một liều tiêu chuẩn warfarin.

Những lo ngại chính được nêu ra trong báo cáo về Pradaxa công bố hồi tháng 07?

Theo Thomas J. Moore, nhà khoa học cấp cao của Viện Thực tiễn sử dụng Thuốc An toàn, An toàn là yếu tố chính. Ông đã viết một phân tích về cuộc điều tra này.

Bất kỳ phương pháp điều trị chống đông máu nào đều có nguy cơ, ông nói. "Điều trị chống đông cho những người bị rung nhĩ là một trong những phương pháp điều trị nguy cơ cao nhất ở người Mỹ lớn tuổi". Hơn 15% số bệnh nhân lớn tuổi được điều trị căn bệnh này với chất làm loãng máu trong 1 năm đều bị chảy máu.

Các mối quan tâm về Pradaxa đã nổi lên từ 2 năm trước khi các bác sĩ báo cáo một số lượng lớn các vấn đề liên quan đến chảy máu nặng và đôi khi gây tử vong ở những bệnh nhân lớn tuổi sử dụng thuốc này.

Theo ông Moore, tuyên bố của công ty sản xuất loại thuốc này nói rằng sử dụng thuốc không cần tiến hành theo dõi mức máu là sai lầm “Hóa ra từ vài năm trước công ty này đã có dữ liệu về việc mức đông máu (máu loãng) (từ bệnh nhân này so với bệnh nhân khác) có thể khác nhau đến 5 lần”.

Điều đó có nghĩa là “liều dùng giống nhau có thể gây ra những ảnh hưởng khác nhau đến tình trạng đông máu. Một số bệnh nhân có nguy cơ cao bị chảy máu, nhưng những người khác lại không có hiệu quả đủ mạnh để đạt được mục đích, giảm nguy cơ tai biến mạch máu não”.

Theo báo cáo của BMJ, công ty đã phân tích lại thông tin về loại thuốc này vào năm 2012, nhận thấy, việc theo dõi mức máu và điều chỉnh liều có thể làm giảm 30% hoặc 40% số trường hợp chảy máu so với warfarin - nhưng các người đứng đầu và các bác sĩ không hề được thông báo, báo cáo nói. Tuy nhiên, phía công ty bác bỏ điều này.

“Mối lo ngại liên quan đến việc Pradaxa đã được thông qua trên cơ sở rằng nó không cần theo dõi”, Redberg cho biết sau khi báo cáo hồi tháng 07 được công bố. Bà đã viết một bài xã luận đi kèm với phân tích này. “Hiện nay đã có bằng chứng mới cho thấy không an toàn khi sử dụng loại thuốc này mà không theo dõi, đặc biệt ở người cao tuổi và những người bị suy thận. Nguy cơ chảy máu cao hơn chúng ta nghĩ từ đầu và hiệu quả về cơ bản tương đương với warfarin”.

Điều cần làm đối với bác sĩ là phải xác định được mức máu lý tưởng của bệnh nhân và kiểm tra thường xuyên.

Nhà sản xuất nói gì?

Trong một thông cáo báo chí được ban hành để phản ứng lại báo cáo tháng 7 này, Boehringer Ingelheim nói rằng, công ty đã nghiên cứu hiệu quả của việc xét nghiệm mức máu cũng như điều chỉnh liều và kết luận những việc này là không cần thiết.

“Sự thật toàn bộ các bằng chứng khoa học đều không hỗ trợ các quyết định về liều lượng Pradaxa dựa trên mức máu”, một phần tuyên bố cho biết như thế.

Các yếu tố khác, chẳng hạn như mức độ hoạt động của thận, cũng ảnh hưởng đến nguy cơ chảy máu, công ty cho biết.

Các triệu chứng của chảy máu trong?

Theo FDA, tình trạng chảy máu có thể trở nên nghiêm trọng là một biến chứng từ tất cả các chất làm loãng máu. Những người bị loãng máu có các triệu chứng chảy máu nhất định nên được can thiệp y tế ngay lập tức. Các triệu chứng bao gồm:

• Chảy máu nướu răng bất thường
• Thường xuyên chảy máu mũi
• Nước tiểu có màu hồng hoặc nâu
• Đi tiêu có màu đen hoặc đỏ
• Ho ra máu hoặc máu đông
• Nôn mửa
• Nôn mửa giống màu cà phê
• Nặng hơn mức chảy máu âm đạo bình thường
• Các triệu chứng chảy máu não bao gồm điểm mệt mỏi đột ngột, nhức đầu, nhầm lẫn và các vấn đề về thị giác.