Giả dược hiệu quả như các phương pháp điều trị viêm xoang phổ biến

Theo một bài báo đăng trên Tạp chí Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (JAMA) ngày 05/12, một giả dược có thể mang lại hiệu quả như các phương pháp điều trị viêm xoang cấp tính thông thường liên quan đến điều trị steroid xịt tại chỗ và kháng sinh.

Nhiễm trùng xoang (viêm xoang cấp tính) thường được chẩn đoán và điều trị mà không có thông tin lâm sàng, mặc dù đây là một vấn đề lâm sàng phổ biến có các triệu chứng tương tự như các bệnh khác, các tác giả giải thích.

92% bệnh nhân ở Anh và 85-98% ở Mỹ được kê toa gồm kháng sinh, mặc dù nguyên nhân gây bệnh xoang do vi khuẩn không chắc chắn. Các tác giả bài báo viết rằng "Bởi vì không có các nghiên cứu thỏa đáng về bệnh do vi khuẩn từ các biện pháp chăm sóc ban đầu của bệnh nhân, nên tình trạng điều trị quá tay xảy ra rất phổ biến”.

Việc sử dụng thuốc kháng sinh tràn lan có thể tác động đến tình trạng tăng tỷ lệ kháng thuốc kháng sinh trong cộng đồng. Mặc dù việc sử dụng steroid dạng bôi là phổ biến để điều trị viêm xoang cấp, nhưng nghiên cứu về hiệu quả của chúng vẫn còn hạn chế.

Ian G. Williamson thuộc Đại học Southampton, Anh Quốc và nhóm nghiên cứu đã tiến hành thử nghiệm ngẫu nhiên mù đôi kiểm soát việc sử dụng giả dược để xem amoxicillin (một loại kháng sinh) có hiệu quả như thế nào và thuốc budesonide (steroid bôi tại chỗ) là phương pháp điều trị viêm xoang tích cực (viêm mũi xoang – viêm khoang mũi và xoang).

240 bệnh nhân là người trưởng thành đã được đưa vào thử nghiệm. Họ đều bị bệnh xoang không tái phát và đã được điều trị bằng các biện pháp của 58 GP (Bác sĩ đa khoa), trong khoảng thời gian từ tháng 11/2001 đến tháng 11/2005.

Họ đã được chọn ngẫu nhiên vào một trong 4 nhóm:

1. Dùng kháng sinh và steroid đường mũi (500 mg amoxicillin 3 lần / ngày trong 7 ngày và 200 μg budesonit xịt mỗi lỗ mũi mỗi ngày một lần trong 10 ngày)
2. Giả dược kháng sinh và xịt mũi steroid
3. Kháng sinh và giả dược xịt mũi steroid mũi
4. Thuốc kháng sinh giả dược và steroid mũi giả dược

Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng:

• 29% những người uống amoxicillin có các triệu chứng kéo dài hơn 10 ngày
• 36% bệnh nhân không dùng amoxicillin có các triệu chứng kéo dài hơn 10 ngày
• 31,4% số bệnh nhân dùng budesonid có các triệu chứng kéo dài hơn 10 ngày
• 31,4% những người không dùng budesonid có các triệu chứng kéo dài hơn mười ngày

Phân tích sâu hơn cho thấy steroid dạng xịt mũi có hiệu quả hơn nhiều đối với những người có các triệu chứng ít nghiêm trọng ở thời điểm ban đầu.

Các nhà nghiên cứu đã viết: "Kết luận chính của chúng tôi là trong số những bệnh nhân có các triệu chứng điển hình của viêm xoang do vi khuẩn cấp tính, không dùng kháng sinh hoặc chỉ xịt steroid tại chỗ hoặc kết hợp có hiệu quả trong việc thay đổi mức độ trầm trọng của triệu chứng, thời gian hoặc lịch sử tự nhiên của bệnh này. Theo các tác giả, steroid tại chỗ có thể có hiệu quả ở những người có những đặc điểm như vậy chứ không phải ở những người có triệu chứng ít nghiêm trọng hơn khi trình bày với bác sĩ.

Bài xã luận

Morten Lindbaek, Thạc sỹ, Đại học Oslo, Na Uy, trong một bài xã luận đi kèm đã viết: Nghiên cứu của Williamson và cộng sự có ý nghĩa to lớn đối với các bác sĩ lâm sàng trong việc điều trị các bệnh nhân có các triệu chứng giống viêm xoang cấp.

Nghiên cứu này củng cố tình trạng không có lợi của kháng sinh đã được chỉ ra trong một số nghiên cứu khác tuyển chọn các bệnh nhân dựa trên triệu chứng lâm sàng và kết quả. Hầu hết các bệnh nhân viêm xoang cấp tính có thể phục hồi mà không cần điều trị bằng kháng sinh, như đã được quan sát thấy trong một nghiên cứu sử dụng chụp cắt lớp vi tính xoang làm tiêu chuẩn chẩn đoán. Nhưng một số bệnh nhân bị viêm xoang nặng hơn những người khác với các triệu chứng như bị sốt, khó chịu, và tình trạng sức khoẻ xấu đi. Những bệnh nhân này vẫn cần kháng sinh mặc dù trên thực tế không thường được kê đơn.

Cho đến thời điểm này, không có cách nào đáng tin cậy để phân biệt viêm xoang do virut với viêm xoang do vi khuẩn trong môi trường điều trị chung và việc kiểm tra chăm sóc có thể chọn lựa ra những bệnh nhân có thể đạt được hiệu quả, lợi ích từ điều trị bằng kháng sinh cần kê toa.

Một đánh giá trước đây về các thử nghiệm lâm sàng cho thấy mặc dù thuốc kháng sinh có thể giúp cải thiện nhỏ trong các trường hợp viêm xoang không biến chứng, nhưng hầu hết bệnh nhân có thể hồi phục mà không cần thuốc trong vòng 2 tuần.

Theo các tác giả của nghiên cứu này, dẫn đầu bởi Anneli Ahovuo-Saloranta thuộc Văn phòng Công nghệ Y tế Phần Lan, các nguy cơ sức khỏe đối với bệnh nhân và xã hội có thể quan trọng hơn các lợi ích của thuốc kháng sinh đối với những người những người bị bệnh xoang đơn giản. Đặc biệt cần xem xét tình trạng “sử dụng kháng sinh quá nhiều sẽ dần đến kháng kháng sinh”.