Hen phế quản ở trẻ em và trẻ sơ sinh

Dấu hiệu nhận biết trẻ bị hen phế quản

Không phải tất cả trẻ em có cùng triệu chứng hen phế quản (hen suyễn), và các triệu chứng này có thể khác nhau từ giai đoạn này sang giai đoạn khác ở cùng một đứa trẻ. Các dấu hiệu và triệu chứng có thể có của bệnh suyễn ở trẻ em bao gồm:

• Các đợt ho thường xuyên, có thể xảy ra trong lúc chơi, ban đêm, hoặc trong khi cười hay khóc
• Ho mãn tính (có thể là triệu chứng duy nhất)
• Ít năng lượng hơn trong khi chơi
• Thở nhanh (liên tục)
• Kêu ca về tình trạng nặng ngực hoặc đau ngực
• Thở khò khè
• Chuyển động ngực co rút, lên xuống
• Hụt hơi
• Cơ cổ và ngực căng
• Cảm giác yếu đuối hoặc mệt mỏi

Mặc dù đây là một số triệu chứng hen suyễn ở trẻ em, bác sĩ nên đánh giá bất kỳ bệnh nào khác làm giảm khả năng hô hấp của con bạn. Nhiều bác sĩ nhi khoa sử dụng các thuật ngữ như "bệnh đường hô hấp phản ứng" hoặc viêm phế quản khi mô tả các cơn thở khò khè với hơi thở ngắn hoặc ho ở trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi (mặc dù những bệnh này thường phản ứng với thuốc hen). Các xét nghiệm để chẩn đoán hen phế quản có thể không chính xác cho đến khi 5 tuổi.

Hen phế quản ở trẻ em phổ biến như thế nào?

Hen phế quản là nguyên nhân hàng đầu gây ra chứng bệnh mãn tính ở trẻ em. Nó ảnh hưởng đến khoảng 7 triệu trẻ em ở Hoa Kỳ và, vì những lý do không rõ, đang gia tăng đều đặn. Hen suyễn có thể bắt đầu ở bất kỳ độ tuổi nào (kể cả ở người cao tuổi), nhưng hầu hết trẻ em đều có các triệu chứng đầu tiên ở tuổi lên 5.

Có rất nhiều yếu tố nguy cơ để phát triển bệnh suyễn ở trẻ em. Bao gồm:

• Dị ứng mũi (sốt cao) hoặc eczema
• Lịch sử gia đình bị hen hoặc dị ứng
• Nhiễm trùng hô hấp thường xuyên
• Cân nặng khi sinh thấp
• Tiếp xúc với khói thuốc lá trước hoặc sau khi sinh

Tại sao tỷ lệ hen phế quản ở trẻ em tăng lên?

Không ai thực sự biết chính xác những lý do tại sao ngày càng có nhiều trẻ em bị hen suyễn. Một số chuyên gia cho rằng trẻ em dành quá nhiều thời gian trong nhà và tiếp xúc với bụi ngày càng nhiều hơn, ô nhiễm không khí, và khói thuốc gián tiếp. Một số người nghi ngờ rằng trẻ em không bị phơi nhiễm đủ các chứng bệnh ở trẻ em để hướng sự chú ý của hệ thống miễn dịch vào vi khuẩn và virut.

Chẩn đoán hen phế quản ở trẻ em

Bệnh hen ở trẻ em thường có thể được chẩn đoán dựa trên tiền sử bệnh, triệu chứng, và khám sức khoẻ. Lưu ý rằng, đôi khi thời điểm bạn đưa trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ tới gặp bác sĩ thì có thể các triệu chứng đã biến mất dần. Đó là lý do tại sao cha mẹ là chìa khóa giúp bác sĩ hiểu được dấu hiệu và triệu chứng hen suyễn của trẻ.

Lịch sử y tế và mô tả triệu chứng hen suyễn: Bác sĩ sẽ quan tâm đến tất cả các vấn đề hít thở của trẻ, cũng như tiền sử gia đình bị hen, dị ứng, tình trạng da bị chàm hay các bệnh phổi khác. Điều quan trọng là bạn mô tả một cách chi tiết các triệu chứng của con bạn - ho, thở khò khè, thở dốc, đau ngực, hoặc nặng ngực, kể cả thời điểm và bao lâu các triệu chứng này đã xảy ra.

Khám sức khoẻ: Trong kỳ khám sức khoẻ, bác sĩ sẽ lắng nghe trái tim và phổi của con bạn và tìm kiếm dấu hiệu mũi hoặc mắt dị ứng.

Các xét nghiệm: Nhiều trẻ em cũng sẽ được chụp X-quang ngực, và đối với những trẻ từ 6 tuổi trở lên sẽ được đo chức năng phổi. Đo dung tích phổi là đo lượng không khí trong phổi và tốc độ nó có thể được thở ra. Các kết quả giúp bác sĩ xác định mức độ trầm trọng của bệnh hen. Các xét nghiệm khác cũng có thể được yêu cầu để giúp xác định các "cơn suyễn gây ra" cho bệnh suyễn của trẻ. Các xét nghiệm này có thể bao gồm xét nghiệm da dị ứng, xét nghiệm máu (IgE hoặc RAST) và chụp X quang để xác định xem nhiễm trùng xoang hay trào ngược dạ dày thực quản (GERD) có làm hen suyễn phức tạp hay không. Một bài kiểm tra bệnh hen đo lượng nitơ oxit trong hơi thở (eNO) có sẵn ở một số nơi.

Điều trị bệnh hen phế quản ở trẻ em như thế nào?

Tránh các yếu tố kích hoạt, sử dụng thuốc, và theo dõi các triệu chứng hen suyễn hàng ngày là cách để kiểm soát hen suyễn ở trẻ em ở mọi lứa tuổi. Trẻ em bị hen nên luôn tránh xa mọi nguồn khói. Sử dụng thuốc hợp lý là cơ sở để kiểm soát hen suyễn tốt.

Dựa vào tiền sử bệnh và mức độ hen suyễn, bác sĩ sẽ phát triển kế hoạch hành động suyễn cho con bạn và cung cấp cho bạn một bản sao bằng văn bản. Kế hoạch này mô tả thời gian và cách thức trẻ nên sử dụng thuốc hen suyễn, phải làm gì khi hen suyễn (rơi vào vùng màu vàng hoặc đỏ) và khi nào cần chăm sóc khẩn cấp cho con bạn. Đảm bảo bạn hiểu kế hoạch này và hỏi bác sĩ bất cứ câu hỏi nào mà bạn thắc mắc.

Kế hoạch hành động suyễn của con bạn là quan trọng để kiểm soát thành công hen suyễn của bé. Giữ nó tiện dụng để nhắc nhở bạn về kế hoạch kiểm soát hen hàng ngày của con bạn cũng như hướng dẫn bạn khi con bạn phát triển các triệu chứng hen suyễn. Cũng nên đảm bảo rằng người chăm sóc và giáo viên của con bạn có một bản sao của kế hoạch hành động suyễn, vì vật họ sẽ biết cách điều trị các triệu chứng của đứa trẻ nếu như đứa trẻ bị lên cơn hen cấp khi xa nhà.

Sử dụng thuốc điều trị hen như thế nào đối với trẻ tập đi?

Trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi có thể sử dụng cùng một loại thuốc hen khi trẻ lớn hơn và người lớn. Steroid dạng hít có thể là chìa khóa để quản lý trẻ sơ sinh bị hen kinh niên hoặc thở khò khè. Tuy nhiên, loại thuốc được kê khác với trẻ em dưới 4 tuổi và liều dùng hàng ngày thấp hơn.

Hướng dẫn hen gần đây nhất đề nghị cách tiếp cận theo từng bước để kiểm soát hen suyễn ở trẻ em lên đến 4 tuổi. Điều này bao gồm việc sử dụng thuốc giãn phế quản nhanh (như albuterol) đối với các triệu chứng hen suyễn không liên tục. Một liều thấp của một steroid hít, cromolyn, hoặc Singulair là bước tiếp theo. Sau đó, cường độ điều trị hen suyễn tập trung vào việc kiểm soát bệnh hen của họ. Nếu hen phế quản của trẻ được kiểm soát ít nhất ba tháng, bác sĩ có thể giảm thuốc hoặc giảm dần cách điều trị hen. Tham khảo với chuyên gia về bệnh hen phế quản để biết chính xác thuốc và liều lượng.

Tùy thuộc vào độ tuổi của con bạn, bạn có thể sử dụng thuốc hen suyễn dạng hít hoặc sử dụng máy phun khí dung (máy xông khí dung).

Tùy thuộc vào độ tuổi của trẻ, con bạn có thể sử dụng ống hít chia liều. (Hỏi bác sĩ để biết thêm chi tiết).

Các mục tiêu điều trị bệnh hen suyễn cho trẻ nhỏ là gì

Bệnh suyễn không thể chữa được, nhưng nó có thể được kiểm soát. Mục tiêu điều trị hen suyễn cho con của bạn được liệt kê dưới đây. Nếu con bạn không thể đạt được tất cả các mục tiêu này, bạn nên liên hệ với bác sĩ của con để được tư vấn. Con của bạn có thể:

• Sống một cuộc sống bình thường, tích cực
• Ngăn ngừa các triệu chứng mãn tính và phiền hà
• Đi học mỗi ngày
• Tránh các triệu chứng hen trong đêm
• Thực hiện các hoạt động hàng ngày, chơi đùa và tham gia thể thao mà không gặp khó khăn
• Hạn chế tối đa cấp cứu hoặc nhập viện.
• Sử dụng và điều chỉnh thuốc để kiểm soát hen suyễn có ít hoặc không có phản ứng phụ

Bằng cách học về bệnh hen suyễn và cách kiểm soát nó, bạn sẽ có một bước quan trọng trong việc quản lý bệnh của con bạn. Làm việc chặt chẽ với đội chăm sóc bệnh suyễn của con bạn để tìm hiểu tất cả những gì về bệnh hen phế quản, làm thế nào để tránh gây ra hen phế quản, tác dụng của thuốc điều trị hen, và cách điều trị hen suyễn một cách chính xác.

Liệu trẻ có hết hen phế quản khi lớn lên?

Rất nhiều điều chưa biết về chức năng phổi ở trẻ sơ sinh và hen suyễn. Các chuyên gia tin rằng một đứa trẻ có nhiều khả năng bị chẩn đoán bị hen suyễn sau 7 tuổi, tuy nhiên, nếu đứa trẻ có nhiều cơn thở khò khè, có mẹ bị bệnh suyễn, hoặc bị dị ứng.

Ngoài ra, khi đường hô hấp của một người trở nên nhạy cảm, họ vẫn duy trì cuộc sống. Tuy nhiên, khoảng 50% trẻ em trải qua một triệu chứng suyễn giảm đáng kể vào thời điểm họ trở thành thanh thiếu niên. Một số trẻ sẽ phát triển triệu chứng hen lại khi người lớn. Thật không may, không có cách nào để dự đoán được những triệu chứng của nó sẽ giảm trong giai đoạn thanh thiếu niên và sẽ trở lại sau cuộc sống.