Viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp là gì?

Viêm khớp có nghĩa là viêm tại các khớp. Hiện tượng viêm gây ra vấn đề sưng, nóng, đỏ, đau ở khớp.

Viêm khớp dạng thấp (VKDT) ảnh hưởng đến các khớp ở cả hai bên cơ thể (có tính chất đối xứng), chẳng hạn như cả hai bàn tay, cả hai cổ tay, hoặc cả hai đầu gối. Đặc điểm này giúp phân biệt nó với các bệnh viêm khớp khác.

VKDT cũng có thể ảnh hưởng đến da, mắt, phổi, tim, máu, hoặc dây thần kinh.

Các triệu chứng của VKDT biểu hiện như thế nào?

Các dấu hiệu cảnh báo của viêm khớp dạng thấp là:

• Đau và sưng khớp
• Cứng khớp, đặc biệt là vào buổi sáng hoặc sau khi ngồi lâu
• Mệt mỏi

VKDT ảnh hưởng đến mọi người theo mỗi cách khác nhau. Đối với một số người, các triệu chứng phát triển dần dần trong nhiều năm. Ở những người khác, nó có thể xảy ra nhanh chóng.

Một số người có thể bị VKDT trong một thời gian ngắn và sau đó thuyên giảm dần dần, có nghĩa là họ không có triệu chứng.

Ai bị viêm khớp dạng thấp?

Bất cứ ai cũng có thể bị VKDT. Nó ảnh hưởng đến khoảng 1% người Mỹ.

Bệnh này thường xảy ra ở phụ nữ, tỉ lệ cao gấp 2-3 lần so với nam giới, nhưng nam giới có xu hướng có các triệu chứng nghiêm trọng hơn.

Nó thường bắt đầu ở độ tuổi trung niên. Nhưng trẻ em và người cao tuổi cũng có thể mắc bệnh này.

Nguyên nhân gây ra là gì?

Các bác sĩ không biết nguyên nhân chính xác. Một cái gì đó dường như kích hoạt hệ thống miễn dịch để tấn công các khớp và đôi khi cả các cơ quan khác. Một số chuyên gia cho rằng vi rút hoặc vi khuẩn có thể thay đổi hệ miễn dịch, khiến nó tấn công các khớp. Các giả thuyết khác cho thấy ở một số người, hút thuốc có thể dẫn đến viêm khớp dạng thấp.

Một số yếu tố di truyền có thể làm cho một số người có nhiều khả năng bị VKDT hơn những người khác.

VKDT ảnh hưởng đến cơ thể như thế nào?

Các tế bào miễn dịch di chuyển từ máu vào các khớp và màng hoạt dịch. Một khi chúng đến nơi, các tế bào hệ miễn dịch tạo ra phản ứng viêm tại khớp. Viêm làm sụn bị mòn đi, điều này làm khoảng cách giữa các xương giảm, và nếu trở nên tồi tệ hơn thì xương có thể chà xát với nhau.

Viêm màng hoạt dịch gây ra sưng, làm cho chất lỏng tích tụ trong khớp. Khi các tế bào viêm phát triển ở màng hoạt dịch, nó có thể sản sinh ra các chất gây hại cho xương.

Tất cả những điều này gây ra tình trạng sưng, nóng, đỏ, đau ở khớp.

Các bác sĩ làm thế nào để chẩn đoán viêm khớp dạng thấp?

Không có một xét nghiêm đơn lẻ nào giúp chẩn đoán xác định VKDT. Bác sĩ sẽ cho bạn kiểm tra, hỏi về các triệu chứng của bạn, và có thể thực hiện X-quang và xét nghiệm máu.

VKDT được chẩn đoán từ sự kết hợp các đặc điểm, bao gồm:

• Vị trí và đối xứng của khớp bị đau, đặc biệt là khớp tay
• Cứng khớp vào buổi sáng
• Các cục và nốt dưới da
• Kết quả X-quang và xét nghiệm máu

Hầu hết, nhưng không phải tất cả, những người bị viêm khớp dạng thấp có kháng thể RF ( yếu tố dạng thấp) trong máu của họ. RF đôi khi có mặt ở những người không bị VKDT. Do đó, chẩn đoán VKDT được dựa trên sự kết hợp của các biểu hiện chung, cũng như kết quả xét nghiệm.

Một xét nghiệm máu cụ thể hơn cho viêm khớp dạng thấp là xét nghiệm kháng thể cytrulline trong máu, còn được gọi là kháng thể kháng CCP ( anti-CCP). Sự hiện diện của  anti-CCP cho thấy xu hướng tiến tới một dạng VKDT tấn công mạnh hơn.

Những người bị VKDT có thể bị thiếu máu nhẹ. Xét nghiệm máu cũng có thể cho thấy tốc độ máu lắng tăng cao (ESR) hoặc tăng nồng độ protein C phản ứng (CRP), đây là các dấu hiệu viêm.

Một số người bị VKDT cũng có thể có xét nghiệm dương tính với kháng thể kháng cholinergic (ANA), điều này chứng tỏ họ bị bệnh tự miễn dịch nhưng xét nghiệm không chỉ ra bệnh tự miễn nào.

Viêm khớp dạng thấp được điều trị như thế nào?

Các phương pháp điều trị bao gồm thuốc, nghỉ ngơi và tập thể dục, và trong một số trường hợp phẫu thuật để sửa chữa tổn thương khớp.

Việc điều trị của bạn sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố bao gồm tuổi, sức khỏe chung, tiền sử bệnh, và mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Thuốc men

Nhiều loại thuốc VKDT có thể làm giảm đau khớp, sưng tấy, và viêm. Một số loại thuốc này ngăn ngừa hoặc làm chậm lại bệnh.

Thuốc làm giảm đau, giảm cứng khớp bao gồm:

• Thuốc giảm đau chống viêm như aspirin, ibuprofen, naproxen hoặc
• Thuốc giảm đau dán trên da của bạn
• Corticosteroid, như prednisone
• Thuốc giảm đau gây nghiện

Ngoài ra còn có rất nhiều loại thuốc mạnh được gọi là thuốc ức chế miễn dịch (DMARD), hoạt động bằng cách can thiệp hoặc kìm hãm sự tấn công của hệ thống miễn dịch vào khớp. Chúng bao gồm:

• Hydroxychloroquine (Plaquenil), ban đầu dùng để điều trị sốt rét
• Thuốc ức chế miễn dịch, như methotrexate
• Phương pháp điều trị sinh học, chẳng hạn như abatacept (Orencia), adalimumab (Humira), adalimumab-ATTO (Amjevita), một biosimilar để Humira, Anakinra (Kineret), certolizumab (Cimzia), etanercept (Enbrel), etanercept-szzs (Ereizi), một biosimilar để Enbrel, golimumab (Simponi và Simponi Aria), infliximab (Remicade), infliximab-dyyb (Inflectra), một biosimilar để Remicade, rituximab (Rituxan), sarilumab (Kevzara), và tocilizumab (Actemra)
• Các thuốc khác, chẳng hạn như leflunomide (Arava), sulfasalazine (Azulfidine), và tofacitinib (Xeljanz)

Tại sao nghỉ ngơi và tập thể dục lại quan trọng đối với VKDT?

Bạn cần phải hoạt động, nhưng bạn cũng có thể bước chậm lại. Trong thời kỳ bùng phát, khi viêm khớp trở nên tồi tệ hơn, tốt nhất là cho khớp nghỉ ngơi. Sử dụng một cây gậy hoặc cố định khớp có thể giúp ích.

Khi bệnh trở nên tốt hơn, bạn cần tập thể dục để giữ khớp linh hoạt và để tăng cường sức mạnh của các cơ bao quanh khớp. Các hoạt động ít có sự va chạm, chẳng hạn như đi bộ nhanh hoặc bơi lội, và giãn cơ nhẹ nhàng có thể giúp ích. Có thể mới đầu bạn sẽ muốn tập với nhà vật lý trị liệu.

Khi nào cần phẫu thuật?

Khi khớp bị tổn thương do viêm khớp mãn tính đã trở nên nặng, phẫu thuật có thể giúp ích.

Có cách chữa khỏi không?

Mặc dù không có phương pháp chữa khỏi VKDT, nhưng điều trị sớm, tích cực đã được chứng minh là giúp ngăn ngừa khuyết tật và tăng cơ hội để đạt được sự thuyên giảm.

Nguyên nhân của viêm đa khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp xảy ra khi hệ thống bảo vệ của cơ thể bạn - hệ thống miễn dịch- nhắm tới màng hoạt dịch. Đó là một bệnh lý mạn tính cũng ảnh hưởng đến các cơ quan khác, nhưng các khớp thường bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất. Điều này khác với thoái hóa khớp - một bệnh lý gây ra do hao mòn khớp.

Các bác sĩ không biết chính xác nguyên nhân gây VKDT. Nó có thể là sự kết hợp giữa gen và môi trường. Một số nhà nghiên cứu cho rằng nhiễm khuẩn hoặc vi rút có thể gây ra bệnh ở một số người, nhưng cho đến nay, họ không biết loại vi rút hay vi khuẩn nào gây ra điều đó.

Khi bệnh phát triển, một số tế bào miễn dịch của cơ thể bắt đầu tấn công mô khỏe mạnh, nhầm lẫn nó với một "kẻ lạ xâm nhập cơ thể". Điều này kích hoạt một phản ứng dây chuyền dẫn đến viêm và tổn thương.

Mục tiêu chính của quá trình viêm là ở màng hoạt dịch. Viêm cũng lan ra các vùng khác trong cơ thể, có thể gây ra sự đau đớn, mệt mỏi, và các vấn đề khác.

Yếu tố làm tăng nguy cơ bị viêm khớp dạng thấp?

VKDT phổ biến ở phụ nữ hơn nam giới. Có nhiều khả năng xảy ra hơn ở những phụ nữ chưa bao giờ mang thai và những người mới sinh.

Bệnh lý này cũng có thể có yếu tố di truyền trong gia đình.

VKDT có nhiều khả năng gặp hơn khi già đi, nhưng nó không phải là một phần bình thường của quá trình lão hóa.

Làm gì để ngăn ngừa bệnh VKDT?

Không có cách nào để ngăn ngừa VKDT, nhưng các nhà khoa học đang nghiên cứu các chỉ điểm DNA để nhận biết người nào đó sẽ phát triển bệnh này. Họ hy vọng một ngày nào đó để tìm ra yếu  tố kích hoạt và ngăn ngừa bệnh.

Nếu bạn hút thuốc, hãy bỏ thuốc lá. Đó là một điều chắc chắn bên cạnh yếu tố gen.. có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh của bạn. Một số nghiên cứu cho thấy hút thuốc cũng có thể đẩy nhanh quá trình mắc bệnh và dẫn đến nhiều tổn thương khớp.

Bạn cũng có thể giảm được nguy cơ mắc bệnh bằng cách giảm cân, đặc biệt nếu bạn 55 tuổi hoặc trẻ hơn. Những người thừa cân dường như có nguy cơ cao bị VKDT.

Và nghiên cứu mới cho thấy có thể có mối liên hệ giữa VKDT và bệnh nha chu. Vì vậy, có một lý do tốt khác để đánh răng và dùng chỉ nha khoa, khám răng thường xuyên.

Mặc dù không có gì đảm bảo bạn không mắc bệnh, hãy nhớ rằng điều trị sớm có thể làm cho triệu chứng của bạn ít đau đớn và bảo vệ các khớp khỏi tổn thương. Lý tưởng là bạn nên bắt đầu điều trị trong vòng 3 đến 6 tháng kể từ khi có các triệu chứng đầu tiên.

Triệu chứng của viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp là bệnh mạn tính. Các triệu chứng của nó có thể đến và đi, và khác nhau ở mỗi người.

Một số người có thời gian dài bệnh ngừng hoạt động. Họ có ít hoặc không có triệu chứng trong thời gian này. Còn những người khác bị bệnh trong nhiều tháng liền. Việc điều trị sẽ giúp ích.

Khi bệnh ở trong các khớp của bạn

VKDT luôn ảnh hưởng đến khớp. Nó làm cho khớp bị viêm. Các dấu hiệu đặc trưng là:

• Cứng khớp. Khớp khó cử động và di chuyển, đặc biệt thường gặp vào buổi sáng. Một số bệnh viêm khớp khác cũng có cứng khớp vào buổi sáng, tuy nhiên bệnh nhân viêm khớp dạng thấp cần hơn một giờ (đôi khi vài giờ) trước khi khớp của họ cảm thấy được thả lỏng.
• Sưng. Dịch nhiều trong khớp và làm cho nó sưng phù.
• Đau. Viêm bên trong khớp làm cho khớp nhạy cảm. Theo thời gian, nó gây ra tổn thương và gây đau đớn.
• Đỏ và nóng. Các khớp xương có thể nóng hơn, có màu hồng hoặc đỏ ở da bên ngoài.

VKDT hầu như luôn luôn ảnh hưởng đến bàn tay, nhưng nó có thể tấn công bất kỳ khớp nào, bao gồm đầu gối, cổ tay, cổ, vai, khuỷu tay, bàn chân, hông, ngay cả hàm. Thông thường sự đối xứng - bệnh ảnh huỏng đến các khớp giống nhau ở cả hai bên của cơ thể, như cả hai cổ tay hoặc cả hai bên hông.

Khi viêm khớp dạng thấp ảnh hưởng và biểu hiện triệu chứng đến toàn bộ cơ thể

VKDT không chỉ ảnh hưởng lên khớp của bạn. Bạn có thể cảm thấy:

• Mệt mỏi
• Ốm yếu
• Ít thèm ăn hơn bình thường, có thể dẫn đến giảm cân
• Đau cơ

Nó có thể cảm thấy hơi giống như cúm, nhưng những triệu chứng này thường ít căng thẳng và thường kéo dài hơn cúm.

Một số người bị VKDT cũng bị những cục dưới da, thường xuất hiện trên khuỷu tay. Đôi khi chúng gây đau.

VKDT có thể ảnh hưởng đến phổi của bạn. Viêm có thể làm hỏng phổi hoặc màng phổi. Điều này có thể không gây ra triệu chứng. Nếu bạn thở hổn hển, bác sĩ có thể điều trị nó bằng các thuốc làm giảm viêm phổi.

Tương tự như vậy, nó có thể làm viêm lớp màng ngoài tim. Bạn có lẽ sẽ không nhận thấy các triệu chứng đó. Có một lúc nào đó bạn có thể cảm thấy khó thở hoặc đau ngực, thì bạn nên đi khám bác sĩ.

Viêm khớp dạng thấp có thể ảnh hưởng đến khớp trong thanh quản của bạn, gây ra sự khan tiếng.

Ở một vài người mắc VKDT- dưới 5% - bệnh gây mắt đỏ, đau, hoặc khô.

Chẩn đoán bệnh viêm khớp dạng thấp

Nếu khớp của bạn cảm thấy đau và sưng lên nhiều tuần, đặc biệt cứng vào buổi sáng, bạn nên đi khám bác sĩ. Bác sĩ có thể nghi ngờ bạn bị viêm khớp dạng thấp (VKDT).

Không giống như thoái hóa khớp thường phát triển do tuổi tác hoặc do tổn thương khớp, VKDT là một vấn đề với hệ thống miễn dịch của bạn. Nếu bạn không chẩn đoán và điều trị kịp thời, nó có thể phá hủy khớp của bạn. Trên thực tế, hầu hết những người bị VKDT đều có một số tổn thương chung. Hầu hết nó xảy ra trong 2 năm đầu.

Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu và chụp X-quang để giúp xác định chẩn đoán.

Chẩn đoán khó

Đôi khi, VKDT có thể khó tìm ra. Triệu chứng có thể đến và đi, và chúng không giống nhau ở tất cả những người mắc bệnh này. Nhưng những điều này có xu hướng phổ biến:

• Đau/ sưng / cứng khớp, đặc biệt là ở các khớp nhỏ (cổ tay, bàn tay, bàn chân)
• Không thoải mái trong ít nhất 6 tuần
• Cứng khớp buổi sáng kéo dài ít nhất 30 phút
• Mệt mỏi
• Ăn mất ngon
• Sốt nhẹ

Không có một xét nghiệm đơn lẻ nào giúp bác sĩ một câu trả lời rõ ràng. Và trong giai đoạn đầu, VKDT có thể giống với các bệnh khác như:

• Lupus
• Hội chứng Sjogren
• Bệnh viêm khớp vảy nến
• Bệnh Lyme
• Thoái hóa khớp

Đó là lý do tại sao bác sĩ sẽ dựa vào nhiều yếu tố để giúp xác định nguyên nhân gây ra đau khớp và các triệu chứng khác của bạn.

Bác sĩ sẽ hỏi bạn những điều gì?

Dưới đây là một số điều có thể xảy ra trong cuộc hẹn của bạn nếu bác sĩ nghi ngờ bạn bị viêm khớp dạng thấp:

Tiền sử bệnh cá nhân và gia đình: Bác sĩ sẽ hỏi về quá khứ và người thân của bạn. Nếu ai đó trong hệ gia đình của bạn bị VKDT, có thể bạn mắc bệnh.

Xét nghiệm thể chất: Bác sĩ sẽ kiểm tra khớp của bạn về tình trạng sưng, đau, và phạm vi chuyển động. VKDT có xu hướng tấn công nhiều khớp.

Các xét nghiệm máu tìm kháng thể: Các bác sĩ tìm các protein nhất định xuất hiện trong máu khi bạn bị VKDT:

• Yếu tố thấp (RF)
• Kháng thể kháng CCP (Anti-CCP)
• ANA, hoặc các kháng thể kháng nhân

Tuy nhiên, không phải tất cả những người mắc VKDT đều có những kháng thể này.

Các xét nghiệm máu khác: Bên cạnh yếu tố thấp RF và anti- CCP, các xét nghiệm máu khác có thể tìm:

• Xét nghiệm công thức máu đầy đủ. Thiếu máu (hồng cầu thấp) là khá phổ biến ở người bị VKDT.
• Tốc độ máu lắng và CRP. Những xét nghiệm yếu tố viêm này thường cao hơn khi bạn bị viêm khớp dạng thấp.

Chẩn đoán hình ảnh: Những điều này có thể giúp bác sĩ đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh và theo dõi sự tiến triển của nó theo thời gian. Chụp phim X-quang có thể cho biết bạn có tổn thương khớp hay không (và mức độ tổn thương), mặc dù tổn thương có thể không xuất hiện sớm. Chụp cộng hưởng từ (MRI) và siêu âm cung cấp một hình ảnh chi tiết hơn về khớp của bạn. Những lần chụp này thường không được sử dụng để chẩn đoán xác định bệnh VKDT, nhưng chúng có thể giúp các bác sĩ phát hiện ra sớm.

Chẩn đoán phân biệt với các bệnh khác?

Khi bác sĩ nghĩ về khả năng bạn có thể mắc một hoặc nhiều bệnh khác tương tự, thì đây được gọi là chẩn đoán phân biệt. Có một số bệnh khác bác sĩ có thể xem xét ngoài VKDT, và ngoài các bệnh viêm khớp tự miễn khác:

• Viêm khớp do virut: Rubella, parvovirus, và viêm gan loại B và C có thể dẫn đến các triệu chứng viêm khớp ngắn hạn tương tự viêm khớp dạng thấp.
• Palindromic rheumatism: Bệnh viêm khớp định kỳ có thể dẫn đến VKDT, lupus và các bệnh tương tự.
• Chứng đau khớp do thoát vị: Vấn đề này phổ biến hơn trên 50 tuổi, thường ít đau hơn VKDT, và thưofng xảy ra ở vùng vai và hông.

Sau khi chẩn đoán xác định viêm khớp dạng thấp

Đừng hoảng sợ nếu bạn biết bạn bị viêm khớp dạng thấp. Mặc dù không có phương pháp chữa trị khỏi, nhưng hiện tại bệnh nhân vẫn sống tốt được với bệnh này. Bác sĩ sẽ nói với bạn về tất cả các cách điều trị bệnh và kiểm soát các triệu chứng.

• Thuốc: Có nhiều loại: thuốc chống viêm không steroid (NSAID), corticosteroid và thuốc điều trị bệnh.
• Giảm áp lực lên khớp: Giảm cân hoặc giữ cân nặng phù hợp. Nghỉ ngơi một chút, nhưng không quá nhiều - hoạt động vừa phải cũng giúp ích. Sử dụng gậy chống và khung tập đi để giảm áp lực lên phần dưới.
• Phẫu thuật: Nếu bạn bị tổn thương các khớp chính theo thời gian, bạn có thể muốn nói chuyện với bác sĩ về phẫu thuật. Phẫu thuật thay khớp gối, hông, cổ tay và khuỷu tay có thể giúp đỡ. Các phẫu thuật nhỏ hơn cũng có thể là những lựa chọn tốt.

Điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp

Các mục tiêu điều trị chính là kiểm soát viêm, giảm đau, và giảm khuyết tật liên quan đến VKDT.

Điều trị thường bao gồm thuốc, vật lý trị liệu, và tập thể dục thường xuyên. Một số người cần phẫu thuật để cải thiện tổn thương khớp. Điều trị sớm, tích cực là chìa khóa cho kết quả tốt. Và với phương pháp điều trị hiện nay, tổn thương khớp có thể bị chậm lại hoặc ngừng lại trong nhiều trường hợp.

Thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp

Thuốc giảm đau chống viêm không steroid NSAID

Là một phần của điều trị viêm khớp dạng thấp, bác sĩ có thể sẽ kê đơn thuốc chống viêm không steroid (NSAID). Những thuốc này làm giảm đau, giảm viêm nhưng không làm chậm diễn biến bệnh. Vì vậy, nếu bạn mắc bệnh ở mức độ trung bình đến nặng, có thể bạn cũng cần phải dùng các loại thuốc khác để ngăn ngừa khớp bị tổn thương thêm.

Các thuốc NSAID tự mua ở nhà thuốc (không cần bác sĩ kê đơn) bao gồm ibuprpfen và naproxen. Tuy nhiên hầu hết bệnh nhân cần loại thuốc NSAID trong danh mục kê đơn vì thuốc kê đơn có hàm lượng dược chất cao hơn, duy trì tác dụng lâu và chỉ cần uống liều thấp hơn trong ngày so với thuốc không kê đơn.

Có nhiều loại thuốc NSAID kê đơn mà bác sĩ sẽ xem xét. Tất cả đều có cảnh báo về tăng nguy cơ suy tim, đột quỵ. NSAIDs cũng có thể làm tăng huyết áp và có thể gây kích ứng dạ dày, gây viêm loét và chảy máu dạ dày.

Bạn và bác sĩ có thể cân nhắc lợi ích của NSAIDs dựa trên những nguy cơ tiềm ẩn. Có thể bạn phải thử một số thuốc khác nhau để tìm ra loại thuốc phù hợp với bản thân.

Thuốc ức chế miễn dịch DMARD

"DMARD" là viết tắt của thuốc ức chế miễn dịch. Chúng giúp làm chậm hoặc ngăn không cho VKDT trở nên tồi tệ hơn.

Các bác sĩ thường kê đơn methotrexate để điều trị viêm khớp dạng thấp. Nếu chỉ 1 loại thuốc không làm dịu cơn đau và viêm, các bác sĩ có thể thử hoặc thêm một loại DMARD khác. Các DMARD khác bao gồm hydroxychloroquine (Plaquenil), leflunomide (Arava) và sulfasalazine (Azulfidine).

Trong bệnh VKDT, hệ thống miễn dịch hoạt động quá mức trên các khớp và các vùng khác trên cơ thể. DMARD ức chế hệ thống miễn dịch. Vì ức chế hệ thống miễn dịch (hệ thống bảo vệ của cơ thể) nên uống các thuốc này có thể dẫn đến nhiễm trùng và nhiều tác dụng phụ khác.

DMARD, đặc biệt là methotrexate, có những tác dụng cải thiện đáng kể trong viêm khớp dạng thấp nghiêm trọng và có thể giúp bảo vệ khớp của bạn.

Tofacitinib (Xeljanz) là một loại DMARD khác. Bởi vì nó ảnh hưởng đến một phần đặc biệt của hệ thống miễn dịch, nên nó cũng có nguy cơ nhiễm trùng nghiêm trọng.

Thuốc sinh học

Nếu methotrexat hoặc các thuốc ức chế miễn dịch DMARD khác không làm giảm viêm và các triệu chứng của viêm khớp dạng thấp, các bác sĩ có thể đề nghị một loại thuốc sinh học. Đây là những protein được biến đổi di truyền. Chúng chặn các phần đặc biệt của hệ miễn dịch có vai trò chính trong viêm khớp dạng thấp, làm chậm hoặc ngừng bệnh VKDT.

Có nhiều loại thuốc sinh học khác nhau nhắm vào các phần khác nhau của hệ miễn dịch. Thuốc sinh học bao gồm:

• Abatacept (Orencia)
• Adalimumab (Humira)
• Adalimumab-atto (Amjevita), một loài sinh vật tương tự Humira
• Anakinra (Kineret)
• Certolizumab (Cimzia)
• Etanercept (Enbrel)
• Etanercept-szzs (Ereizi), một loài sinh vật tương tự với Enbrel
• Golimumab (Simponi, Simponi Aria)
• Infliximab (Remicade)
• Infliximab-dyyb (Inflectra), một loài sinh vật tương tự với Remicade
• Rituximab (Rituxan)
• Sarilumab (Kevzara)
• Tocilizumab (Actemra)

Vì thuốc sinh học làm suy giảm hệ thống miễn dịch bảo vệ cơ thể, nên chúng tăng nguy cơ nhiễm trùng. Nhiễm trùng nghiêm trọng xảy ra đã được báo cáo khi sử dụng thuốc sinh học.

Steroid

Đối với VKDT nặng hoặc khi các triệu chứng VKDT lan rộng, bác sĩ có thể khuyên dùng steroid để giảm đau và giảm cứng khớp. Trong hầu hết các trường hợp, chúng có thể được sử dụng tạm thời để làm dịu bớt triệu chứng. Nhưng một số người cần dùng steroid trong thời gian dài hơn để kiểm soát cơn đau và viêm.

Bạn có thể dùng steroid dạng tiêm trực tiếp vào khớp bị viêm hoặc dùng chúng dưới dạng thuốc viên uống. Đây không phải là loại steroid làm tăng cơ bắp mà các lực sĩ nữ hay sử dụng.

Tác dụng phụ tiềm ẩn của việc sử dụng steroid lâu dài bao gồm cao huyết áp, loãng xương và đái tháo đường. Nhưng khi được sử dụng thích hợp, steroid nhanh chóng cải thiện tình trạng đau và viêm.

Phẫu thuật điều trị viêm khớp dạng thấp

Nếu đau khớp và viêm trở nên không chịu nổi hoặc khớp bị tổn thương nghiêm trọng, một số người cần phẫu thuật thay khớp. Hông, đầu gối, và đôi khi vai, là những khớp thường gặp nhất được thay thế. Phẫu thuật có thể cải thiện đáng kể tình trạng đau và cử động của khớp. Hầu hết mọi người chờ đợi cho đến khi 50 tuổi, bởi vì các khớp giả chỉ giữ được khoảng 15-20 năm.

Một số khớp, chẳng hạn như mắt cá chân, không phản ứng tốt với sự thay thế nhân tạo và phẫu thuật joint fusion sẽ tốt hơn.

Vật lý trị liệu và liệu pháp nghề nghiệp

Vật lý trị liệu và liệu pháp nghề nghiệp tạo ra sự khác biệt lớn cho cuộc sống hàng ngày của bạn. Chúng là một phần quan trọng trong kế hoạch điều trị viêm khớp dạng thấp.

Các nhà vật lý trị liệu có thể cung cấp cho bạn một kế hoạch tập thể dục, dạy bạn cách sử dụng nhiệt và nước đá, xoa bóp trị liệu và khuyến khích, động viên bạn.

Các nhà trị liệu nghề nghiệp giúp bạn giải quyết các công việc hàng ngày - như nấu ăn hoặc sử dụng máy tính của bạn - và cho bạn thấy những cách dễ dàng hơn để làm những điều đó. Họ cũng có thể kiểm tra xem liệu bất kỳ tiện ích nào có thể giúp bạn hay không.

Liệu pháp nhận thức giúp đỡ như thế nào?

Bởi vì một trong những khía cạnh thử thách nhất của viêm khớp dạng thấp là học cách sống chung với đau, nhiều bác sĩ khuyên bạn nên học cách kiểm soát sự đau đớn. Chúng có thể gọi nó là "liệu pháp nhận thức".

Mục đích là để cải thiện cảm xúc và tâm lý của bạn để tìm cách thư giãn, xử lý căng thẳng. Ví dụ, nó có thể bao gồm lập kế hoạch hoạt động, hình ảnh có hướng dẫn, thư giãn, giải trí và giải quyết vấn đề sáng tạo.

Tập thể dục, đau khớp và viêm khớp dạng thấp

Khi khớp của bạn cứng và đau, tập thể dục có thể là rất ngại. Tuy nhiên với VKDT, tập luyện thường xuyên là một trong những điều tốt nhất bạn có thể làm.

Những người làm việc và hoạt động sẽ sống lâu hơn, kể cả khi vị viêm khớp dạng thấp hay không.

• Tập thể dục thường xuyên có thể giảm đau VKDT.
• Xương của bạn sẽ chắc khỏe hơn. Loãng xương có thể là một vấn đề với bệnh viêm khớp dạng thấp, đặc biệt nếu bạn cần dùng thuốc steroid.
• Cơ bắp khỏe mạnh giúp bạn di chuyển tốt hơn.
• Tâm trạng và mức độ năng lượng sẽ có tốt hơn.

Các phương pháp điều trị tự nhiên cho viêm khớp dạng thấp

Có một số phương pháp điều trị bổ sung có thể giúp ích cho bệnh VKDT. Sẽ là một ý tưởng tốt để nói chuyện với bác sĩ. Bạn vẫn cần uống thuốc và thực hiện các phần khác của kế hoạch điều trị của bạn.

Nhiệt nóng và lạnh: Chườm túi lạnh có thể làm giảm sưng khớp và viêm. Băng ép nhiệt nóng giúp thư giãn cơ và kích thích dòng máu.

Châm cứu: Nghiên cứu cho thấy châm cứu giúp giảm đau, có thể làm giảm nhu cầu dùng thuốc giảm đau và giúp các khớp bị ảnh hưởng chuyển động linh hoạt hơn.

Liệu pháp tư duy/ cơ thể: Liệu pháp tư duy/cơ thể có thể giúp bạn kiểm soát căng thẳng, cải thiện giấc ngủ và cách bạn phản ứng lại với cơn đau. Các kỹ năng bao gồm thở sâu, thư giãn các cơ của bạn từng bước một từ đầu đến chân, hình dung ( hình ảnh một cảnh yên tĩnh), thiền, và thái cực quyền.

Phản hồi sinh học: Với phản hồi sinh học, bạn làm việc với một nhà trị liệu giúp bạn nhận ra khi bạn cảm thấy căng thẳng và tìm hiểu cách để bình tĩnh. Điều này có thể giúp bạn xử lý cơn đau.

Thực phẩm bổ sung dinh dưỡng: Hãy ghi nhớ rằng ngay cả các chất bổ sung tự nhiên có thể tương tác với thuốc. Vì vậy, hãy nói với bác sĩ của bạn về tất cả các loại thuốc và thực phẩm bổ sung bạn uống.

Nghiên cứu cho thấy omega-3 trong dầu cá có tác dụng chống viêm trong cơ thể. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng thực phẩm bổ sung omega-3 cá có thể giúp làm giảm cứng khớp vào buổi sáng ở người bệnh bị VKDT.

Một số nghiên cứu cho thấy rằng dầu của hạt cây lưu ly cùng với thuốc giảm đau chống viêm có thể làm giảm các triệu chứng VKDT. Những nghiên cứu này chỉ ra rằng ở những bệnh nhân, các khớp ít bị dị ứng và ít sưng lên sau 6 tuần.

Không hút thuốc!

Nếu bạn hút thuốc, hãy ưu tiên bỏ thuốc lá. Nếu bạn tiếp tục hút thuốc, nó có thể làm cho điều trị VKDT của bạn ít hiệu quả.

Biến chứng của bệnh viêm khớp dạng thấp

Khi bạn nghĩ về VKDT, bạn có thể nghĩ đến cứng khớp, đau khớp. Nhưng bạn có thể không biết rằng các biến chứng có thể xảy ra ở các bộ phận khác của cơ thể.

Diễn biến tương tự giống như làm đau khớp cũng có thể gây ra vấn đề ở mắt, phổi, da, tim, mạch máu và các cơ quan khác.

Và, thuốc bạn dùng điều trị cũng có thể có các phản ứng phụ.

Bạn có thể kiểm soát các biến chứng của bệnh VKDT. Chỉ cần đảm bảo chú ý đến các vấn đề sớm và được điều trị đúng.

Biến chứng trên da

Bạn có thể phát triển các cục nhỏ. Chúng thường xuất hiện trên da của bạn, đặc biệt là trên khuỷu tay, cẳng tay, gót chân hoặc ngón tay. Chúng có thể xuất hiện đột ngột, hoặc phát triển chậm. Các nốt, cục có thể là một dấu hiệu của viêm khớp dạng thấp đang trở nên tồi tệ hơn. Chúng cũng có thể hình thành ở các vùng khác của cơ thể như phổi và tim.

Cũng có thể gặp vấn đề viêm mạch, khi VKDT ảnh hưởng đến các mạch máu. Nó làm xuất hiện những điểm trên da trông giống vết loét.

Các vấn đề về da khác có liên quan đến VKDT có thể xuất hiện, hãy báo cho bác sĩ của bạn biết về bất cứ điều gì mới xuất hiện trên da hoặc vỡ ra.

Biến chứng ở mắt

Viêm khớp dạng thấp có thể ảnh hưởng đến mắt theo nhiều cách. Chứng viêm thượng củng mạc ( màng mỏng bao phủ phần màu trắng mắt), là phổ biến. Thường nhẹ, nhưng mắt có thể đỏ và đau. Viêm màng cứng mắt, viêm xảy ra tại phần trắng của mắt, nghiêm trọng hơn và có thể dẫn đến mất thị lực.

VKDT cũng khiến bạn có nguy cơ mắc hội chứng Sjogren. Điều này xảy ra khi hệ thống miễn dịch của bạn tấn công các tuyến lệ. Nó có thể làm cho đôi mắt của bạn cảm thấy cay và khô. Nếu nó không được điều trị, tình trạng khô có thể gây nhiễm trùng và sẹo kết mạc.

Đau ở cổ

Viêm khớp dạng thấp được biết là gây ra đau khớp ở ngón tay và cổ tay. Nhưng nó cũng có thể ảnh hưởng đến các bộ phận khác của cơ thể, như cổ. Nếu cổ bạn cảm thấy cứng và đau khi xoay đầu, đó có thể là bệnh VKDT.

Một số bài tập đơn giản có thể có ích. Nói chuyện với bác sĩ về các bài tập và phương pháp điều trị tốt nhất để giúp giảm đau cổ.

Bệnh tim và bệnh mạch máu

Viêm màng ngoài tim ( màng bao quanh tim), thường phát triển trong thời gian bùng phát bệnh.

Nếu nó xảy ra rất nhiều lần, viêm màng ngoài tim có thể làm cho màng tim dày lên và thắt chặt lại. Điều đó có thể cản trở khả năng hoạt động của tim.

Các cục, nốt cũng có thể hình thành trên tim và ảnh hưởng đến chức năng của nó.

Viêm cơ tìm là một biến chứng hiếm hoi, nhưng đôi khi xảy ra.

Viêm khớp dạng thấp có thể làm bạn tăng nguy cơ bệnh tim mạch. Nó cũng làm tăng nguy cơ đột quỵ.

Bệnh về máu

Viêm khớp dạng thấp có thể làm giảm số lượng tế bào hồng cầu. Đây được gọi là thiếu máu. Thiếu máu có thể gây ra mệt mỏi, nhịp tim nhanh, thở dốc, chóng mặt, chuột rút, mất ngủ.

Tăng tiểu cầu là một biến chứng khác của VKDT. Điều này xảy ra khi viêm dẫn đến lượng tiểu cầu trong máu cao. Tiểu cầu giúp máu đông lại để ngăn chặn chảy máu, nhưng quá nhiều có thể dẫn đến các tình trạng bao gồm đột quỵ, đau tim, hoặc cục máu đông trong mạch máu.

Một biến chứng bất thường với viêm khớp dạng thấp là hội chứng Felty. Nó biểu hiện sưng lá lách và lượng bạch cầu thấp. Nó có thể làm tăng nguy cơ u lympho, ung thư hệ bạch huyết.

Các vấn đề về phổi

Viêm khớp dạng thấp có thể gây viêm ở phổi của bạn, có thể dẫn đến viêm phổi (viêm màng phổi), một bệnh lý gây đau, khó thở.

Các khối u cũng có thể hình thành trong phổi của bạn. Thông thường, chúng vô hại, nhưng có thể dẫn đến các vấn đề như xẹp phổi, ho ra máu, nhiễm trùng, hoặc tràn dịch màng phổi (chất lỏng tích tụ giữa niêm mạc phổi và khoang ngực của bạn).

Bệnh phổi kẽ - một loại huyết áp cao gây tổn hại cho động mạch ở phổi và tim, cũng có thể phát triển như các biến chứng từ VKDT.

Nhiễm trùng

Có thể bạn sẽ bị nhiễm trùng nhiều hơn nếu bạn bị viêm khớp dạng thấp. Điều này có thể là từ chính bệnh lý hoặc do thuốc ức chế miễn dịch dùng trong quá trình điều trị.

Ảnh hưởng cảm xúc

Sống mỗi ngày với sự đau đớn của một bệnh lý mãn tính có thể gây mệt mỏi. Một nghiên cứu gần đây cho thấy rằng gần 11% số người bị viêm khớp dạng thấp có các triệu chứng trầm cảm. VKDT càng nghiêm trọng thì càng có nhiều người cảm thấy trầm cảm.

Nếu bạn bị VKDT và cảm thấy lo lắng hoặc chán nản, hãy thảo luận với bác sĩ. Có rất nhiều thứ bác sĩ có thể cung cấp sẽ giúp bạn cảm thấy tốt hơn.

Bảo vệ bản thân khỏi các biến chứng của viêm khớp dạng thấp

Bạn có thể không nghĩ đến những vấn đề như trầm cảm, đau ngực, hoặc mắt khô. Tất cả những vấn đề này có thể liên quan đến bệnh VKDT.

Bạn có thể cần các bác sĩ khác nhau và phương pháp điều trị khác nhau để kiểm soát căn bệnh và để chăm sóc bất kỳ vấn đề nào mới xuất hiện. Luôn thảo luận các triệu chứng mới với bác sĩ.

Ngăn ngừa viêm khớp dạng thấp

Không có cách nào để ngăn ngừa viêm khớp dạng thấp, mặc dù tiến triển của bệnh thường có thể được ngăn chặn hoặc làm chậm lại bằng cách điều trị sớm, tích cực.

Các mẹo sống chung với bệnh viêm khớp dạng thấp

Đôi khi các triệu chứng viêm khớp dạng thấp trở nên tồi tệ hơn, và những lúc khác thì bạn cảm thấy ổn.

Bác sĩ sẽ làm việc với bạn để giúp làm dịu các triệu chứng bằng thuốc và các phương pháp điều trị khác.

Nhưng bạn có khả năng tự giúp mình kiểm soát căn bệnh mỗi ngày. Sau đây là một số lời khuyên về cách bạn có thể làm điều đó.

Chăm sóc bản thân

Chăm sóc bản thân là một phần của điều trị VKDT. Nó bao gồm các hoạt động và tập thể dục, chế độ ăn uống và kiểm soát cân nặng, giảm căng thẳng stress.

Dùng thuốc theo chỉ dẫn. Cố gắng không bỏ liều. Luôn luôn nói với bác sĩ về bất kỳ phản ứng phụ nào. Và khi bạn có thắc mắc, hãy hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ.

Hãy thử và nhớ tất cả các cuộc hẹn - chúng rất quan trọng. Sử dụng lịch, bản lập kế hoạch ngày hoặc điện thoại thông minh để nhắc bạn.

Tập thể dục

Khi bạn bị đau và cứng khớp, bạn có thể không muốn tập thể dục. Nhưng hãy hoạt động càng nhiều càng tốt. Nó thực sự giúp làm giảm các triệu chứng của bạn và ngăn ngừa các vấn đề mạn tính.

Tập thể dục cho bệnh VKDT thường bao gồm:

• Bài tập kéo giãn.
• Tập thể dục aerobic tác động thấp. Đây là những bài tập giữ cho trái tim của bạn mạnh mẽ, nhưng không làm hại khớp của bạn. Đi bộ, đạp xe và bơi lội là những lựa chọn tốt cho những người mắc bệnh viêm khớp dạng thấp. Bạn cũng có thể thử một thiết bị cardio như một chiếc xe đạp hoặc máy chạy bộ.
• Dẻo dai. Những bài tập này giúp giữ cho cơ bắp khỏe mạnh.

Nếu bị đau đớn nhiều khi tập thể dục, bạn nên dừng lại. Nói chuyện với bác sĩ hoặc nhà trị liệu trước khi bạn bắt đầu lại.

Các nhà trị liệu vật lý trị liệu (PT) và các nhà trị liệu nghề nghiệp (OT) có thể dạy bạn làm thế nào để có thể hoạt động theo cách mà cả hai đều giúp và bảo vệ khớp của bạn. Hỏi bác sĩ về việc gặp chuyên gia về bệnh VKDT.

Chế độ ăn

Mặc dù đã có nhiều nghiên cứu về chế độ ăn uống và viêm khớp dạng thấp, không có bằng chứng mạnh mẽ rằng chế độ ăn uống đặc biệt sẽ giúp ích.

Nhưng luôn luôn thông minh để ăn một chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh. Điều đó có nghĩa là bạn nên ăn thêm ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau cải, dầu có lợi cho sức khỏe (như dầu ô-liu), và cá (như cá hồi, cá thu và cá trích). Và, chế độ ăn uống của bạn nên có ít chất béo bão hòa, cholesterol và đường. Bác sĩ cũng có thể khuyên bạn như sau:

• Giảm cân. Nếu bạn thừa cân, cân nặng sẽ tăng thêm sức ép cho khớp của bạn.
• Vitamin hoặc khoáng chất. Bạn có thể cần thêm chất dinh dưỡng.
• Không cồn. Uống rượu có thể là một vấn đề với một số loại thuốc cho VKDT.

Bạn cũng có thể bị giảm cân do VKDT hoặc từ một số loại thuốc bạn uống. Nếu bạn đã giảm cân, hãy chắc chắn rằng bạn nói với bác sĩ.

Nếu bạn cần giúp đỡ về chế độ ăn uống của mình, bác sĩ có thể khuyên bạn nên gặp bác sĩ dinh dưỡng hoặc chuyên gia dinh dưỡng.

Giảm căng thẳng stress

Đối phó với bệnh viêm khớp dạng thấp có thể gây căng thẳng, nhưng có rất nhiều cách bạn có thể làm giảm mức căng thẳng:

• Nói chuyện với bác sĩ hoặc y tá. Họ có thể đề nghị tư vấn hoặc có các ý tưởng khác để giúp bạn.
• Dành thời gian nghỉ ngơi trong ngày. Cân bằng hoạt động và nghỉ ngơi là một phần quan trọng trong việc tự chăm sóc bệnh.
• Cố gắng thư giãn. Hít thở sâu đơn giản có thể làm cho bạn cảm thấy tốt hơn.
• Tìm hiểu các kỹ thuật đặc biệt như yoga và thiền định. Chúng có thể giúp bạn thư giãn.
• Nhận sự hỗ trợ từ bạn bè, gia đình và đồng nghiệp
• Tham gia lớp học hoặc nhóm hỗ trợ. Có thể có các chương trình viêm khớp trong khu vực của bạn. Bạn có thể kết nối với những người cùng bị bệnh khác qua trực tuyến hoặc trên phương tiện truyền thông xã hội.