Tổng quan về chẩn đoán và điều trị ung thư vú

Ung thư vú được chẩn đoán như thế nào?

Các phương pháp điều trị ung thư vú hoạt động tốt nhất khi bạn sớm phát hiện ra bệnh này. Vì vậy, điều quan trọng là phải có được bài kiểm tra sàng lọc đúng vào đúng thời điểm. Nếu chẩn đoán bị mắc bệnh, bạn nên biết được càng nhiều càng tốt về các lựa chọn điều trị của mình trước khi bạn chọn loại mà bạn muốn.

Tự kiểm tra vú và chụp nhũ ảnh

Tự khám vú tại nhà là một phương pháp sàng lọc ung thư vú cho phụ nữ bắt đầu từ 20 tuổi. Các chuyên gia không đồng ý về việc liệu mỗi phụ nữ có cần phải làm những gì, vì vậy hãy trao đổi với bác sĩ về những ưu và nhược điểm của việc tự kiểm tra vú. Nếu bạn quyết định thực hiện chúng, hãy hỏi bác sĩ để chỉ cho bạn cách làm đúng và phải theo dõi điều gì.

Để tự kiểm tra, bạn sẽ cần phải nhìn và cảm nhận ngực của bạn. Đứng trước một tấm gương để tìm vết lõm hoặc thay đổi hình dạng hoặc đối xứng. Phần còn lại của khám vú tự nhiên là dễ nhất trong khi tắm, sử dụng xà phòng để làm mướt da. Dùng tay ấn nhẹ để kiểm tra khối u gần bề mặt, ấn mạnh hơn để tìm các khối u sâu hơn. Bóp nhẹ núm vú và phần quầng vú để kiểm tra xem có dịch tiết nào từ núm vú không. Nếu núm vú tiết dịch - đặc biệt là máu - bạn cần đi khám bác sĩ ngay lập tức.

Sẽ tốt hơn nếu tự kiểm tra sau 3 đến 5 ngày sau khi hết kinh nguyệt. Thay đổi tiền mãn kinh có thể làm cho mô vú dường như dày hơn ở một số nơi, nhưng nó sẽ biến mất sau khi chu kỳ kết thúc.

Bất cứ khi nào bạn tìm thấy một khối u mới hoặc bất thường trên vú, hãy nhờ bác sĩ kiểm tra.

Chụp nhũ ảnh là cách hiệu quả nhất để phát hiện ra ung thư vú. Phương pháp có thể tìm thấy khối u từ 2 năm trước khi bạn hoặc bác sĩ có thể cảm thấy bằng tay. Nhưng các chuyên gia y tế không đồng ý về mức độ mà phụ nữ phải chụp nhũ ảnh. Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ khuyến cáo phụ nữ mỗi năm chụp nhũ ảnh một lần bắt đầu ở tuổi 45. Tuy nhiên, Nhóm chuyên trách về Dịch vụ Dự phòng của Hoa Kỳ nói rằng phụ nữ nên chụp X-quang 2 năm/lần từ 50 đến 74 tuổi. Nhóm nghiên cứu cho biết rằng không có đủ các nghiên cứu để biết dù là sàng lọc sau tuổi 74 là một ý tưởng hay. Nếu bạn trên 40 tuổi, nói chuyện với bác sĩ về thời điểm bạn nên bắt đầu.

Nếu bạn tìm thấy một khối u trong khi tự kiểm tra hoặc bác sĩ nhìn thấy trong chụp nhũ ảnh, hãy nhớ rằng hầu hết các khối u không phải là ung thư. Nhưng nó vẫn quan trọng đối với bác sĩ để kiểm tra nó. Có một vài bài kiểm tra khác nhau mà bác sĩ có thể sử dụng. Các xét nghiệm hình ảnh như chụp tuyến vú kỹ thuật số, chụp X-quang vú 3 chiều, và siêu âm có thể giúp dễ dàng hơn trong việc bác sĩ chẩn đoán. Cách duy nhất để khẳng định rằng đó là ung thư là lấy một số tế bào khỏi khối u và soi dưới kính hiển vi. Bác sĩ có thể thực hiện việc này bằng sinh thiết sử dụng kim rất mỏng.

Điều trị ung thư vú là gì?

Nếu bạn bị ung thư vú, điều trị càng sớm thì càng tốt. Nhưng trước khi bạn quyết định làm gì, hãy nghiên cứu các lựa chọn của bạn. Hỏi bác sĩ, các chuyên gia khác, và những người đã bị ung thư vú. Tìm một bác sĩ bạn tin cậy, và không cần phải vội vàng đưa ra quyết định. Sự trì hoãn ngắn giữa chẩn đoán và điều trị sẽ không làm cho liệu pháp điều trị kém hiệu quả.

Các lựa chọn điều trị ung thư vú phụ thuộc vào kích thước khối u và mức độ lan rộng trong cơ thể, tuổi tác và mức độ khỏe mạnh của bạn.

Phẫu thuật ung thư vú

Đối với hầu hết mọi người, bước đầu tiên là loại bỏ ung thư vú bằng phẫu thuật, sau đó thường là liệu pháp xạ trị, hóa trị hoặc liệu pháp hormon.

Phẫu thuật tiêu chuẩn cho ung thư vú được sử dụng để loại bỏ toàn bộ vú và các hạch bạch huyết gần đó, gọi là phẫu thuật cắt bỏ tận gốc tế bào ung thư. Nhưng ngày nay, nhiều phụ nữ bị ung thư vú trước khi lây lan có thể loại bỏ được khối u. Phẫu thuật này, được gọi là phẫu thuật cắt bỏ khối u, đã được chứng minh làm việc cũng như phẫu thuật cắt bỏ vú, và những thay đổi về thể chất nó gây ra ít nghiêm trọng hơn. Sau loại phẫu thuật này, hầu hết phụ nữ cũng được xạ trị, hóa trị, hoặc liệu pháp hormon.

Đối với bệnh ung thư vú đã lan ra trong cơ thể và bệnh tật đã trở lại sau khi điều trị, phẫu thuật thường không phải là phương án điều trị chính.

Hóa trị cho ung thư vú

Bác sĩ sẽ khuyên bạn nên dùng hóa trị sau khi phẫu thuật để tiêu diệt bất kỳ tế bào ung thư nào còn sót lại. Nó giúp giảm nguy cơ ung thư vú sẽ trở lại.

Nếu khối u lớn, bạn có thể nhận hóa trị liệu trước phẫu thuật nhằm co lại kích thước khối u và dễ dàng loại bỏ.

Hoá trị liệu hoặc liệu pháp hormon là những phương pháp điều trị chính cho những phụ nữ bị ung thư di căn đến các bộ phận của cơ thể bên ngoài vú và các hạch bạch huyết.

Liệu pháp xạ trị cho ung thư vú

Phương pháp điều trị này sử dụng các sóng năng lượng cao tiêu diệt tế bào ung thư. Bác sĩ thường cho xạ trị sau khi cắt bỏ khối u và đôi khi sau phẫu thuật cắt bỏ vú để giảm nguy cơ ung thư trở lại cùng một vú. Xạ trị thường bắt đầu một vài tuần sau khi phẫu thuật để khu vực điều trị có thời gian hồi phục. Thời gian có thể kéo dài trong vài ngày hoặc vài tuần. Nếu bác sĩ đề nghị hóa trị liệu cùng với xạ trị, trước tiên bạn sẽ được hóa trị.

Loại xạ trị mà hầu hết mọi người biết đến là xạ trị ngoài cơ thể. Một máy tập trung một chùm tia phóng xạ vào khối u. Đây là loại hình xạ trị phổ biến nhất cho ung thư vú.

Loại xạ trị khác là xạ trị bên trong cơ thể (brachytherapy). Nó cung cấp bức xạ cho ung thư thông qua các hạt phóng xạ - nhỏ như hạt gạo - mà các bác sĩ đặt bên trong vú gần khu vực ung thư. Bạn có thể nhận được xạ trị trong cơ thể hoặc kết hợp với xạ trị ngoài cơ thể. Kích cỡ khối u, vị trí và những yếu tố khác sẽ quyết định xem loại xạ trị này có hợp với bạn hay không.

Phẫu thuật tái tạo vú

Sau phẫu thuật cắt bỏ vú, phẫu thuật tái tạo vú có thể thay thế các mô vú mà bác sĩ phải loại bỏ cùng với ung thư, bao gồm da và núm vú.

Mục tiêu của việc tái tạo là để cho hai ngực cùng kích thước và hình dạng một lần nữa. Bạn có thể được cấy ghép vú, hoặc bác sĩ có thể di chuyển mô từ các bộ phận khác của cơ thể tới vú của bạn. Các bác sĩ có thể làm điều đó cùng một lúc với phẫu thuật để loại bỏ ung thư hoặc sau khi bạn đã hoàn thành hóa trị hoặc xạ trị.

Liệu pháp hormon cho ung thư vú

Khi bác sĩ chẩn đoán bạn bị ung thư vú, bác sĩ sẽ thấy các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm cho thấy khối u của bạn phụ thuộc vào các hormon tự nhiên như estrogen hay progesterone để phát triển. Nếu chúng đáp ứng thì đó là ung thư vú dương tính với thụ thể nội tiết, estrogen-receptor hoặc progesterone.

Liệu pháp nội tiết tố, còn được gọi là liệu pháp nội tiết, sẽ ngăn chặn sự tiếp xúc giữa hormon với các tế bào ung thư. Bạn có thể dùng thuốc để ngăn chặn tác dụng của estrogen, phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng, hoặc dùng thuốc hoặc xạ trị để làm buồng trứng dừng sản xuất hormon.

Thuốc chặn estrogen -  tamoxifen (Nolvadex, Soltamox) là một trong những loại thuốc trị liệu nội tiết tố phổ biến nhất. Các nghiên cứu cho thấy nó làm giảm nguy cơ ung thư giai đoạn sớm sẽ trở lại và ngăn ngừa ung thư ở vú ngược lại. Tamoxifen hoạt động bằng cách ngăn chặn estrogen gắn với tế bào ung thư.

Tamoxifen có tác dụng cho phụ nữ trước và sau khi mãn kinh. Hầu hết mọi người uống nó trong 5-10 năm. Trong khi sử dụng thuốc, bạn nên khám mỗi năm/lần, và cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ cơn đau hoặc chảy máu bất thường nào.

Các loại liệu pháp hormon giữ cho cơ thể khỏi sự thay đổi testosterone thành estrogen. Những loại thuốc này được gọi là chất ức chế aromatase. Ví dụ là anastrozole (Arimidex), exemestane (Aromasin), và letrozole (Femara). Chúng chỉ có tác dụng ở phụ nữ sau mãn kinh, nhưng chúng hoạt động tốt hơn tamoxifen. Hầu hết mọi người uống 5-10 năm.

Đối với phụ nữ tiền mãn kinh, bác sĩ đôi khi có thể điều trị ung thư vú bằng cách làm cho buồng trứng ngừng hoạt động bằng cách phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng hoặc xạ trị hoặc ngăn chặn các hormon bởi nhóm thuốc LHRH hoặc GnRH. Đa số bác sĩ sử dụng phương pháp điều trị này khi ung thư đã lan rộng ra ngoài vú.

Liệu pháp trúng đích cho ung thư vú

Liệu pháp trúng đích là một cách khác để chống lại ung thư. Khoảng 25% phụ nữ bị ung thư vú có quá nhiều protein được gọi là HER2, làm cho ung thư lây lan nhanh hơn. Một số liệu pháp trúng đích chống ung thư vú HER2 dương tính. Tùy chọn bao gồm ado-trastuzumab emtansine (Kadcyla), lapatinib (Tykerb), pertuzumab (Perjeta), và trastuzumab (Herceptin). Bạn có thể kết hợp cùng các loại thuốc khác. Đối với ung thư vú HER2 âm tính, everolimus (Aspirator), palbociclib (Ibrance), hoặc ribociclib (Kisqali) có thể điều trị cho những phụ nữ có ung thư vú tiến triển, thụ thể hormon dương tính.

Phục hồi tại nhà

Sau khi phẫu thuật ung thư vú, người bệnh nên tập các bài tập thể dục đơn giản một cách thường xuyên để giảm sự cứng cơ và giúp bạn đi lại trở lại. Nếu đã được xạ trị, bạn tránh mặc áo ngực hoặc quần áo bó chặt,... vì chúng có thể gây kích ứng da quanh khu vựa điều trị. Vệ sinh làn da sạch sẽ, mặc quần áo rộng, và chỉ sử dụng kem dưỡng da, kem và chất khử mùi mà bác sĩ khuyên dùng.

Nguồn: WebMD